Ruhsatsız Maden, Normandy (Newmont) Maden İşletmesi Çevre ve Sağlık
Bakanlığı Yönetmeliklerine de uymuyor. İşletmede özel bir labratuvara
yaptırılan kontrol analiz sonuçları Devlete verilmiyor, Gerçekler Devletten
saklanıyor. Devlet Denetimi Şirketin beyanına göre! Oluyor. Ekte Gizlenen
Analiz sonuçları Atık Barajındaki Korkunç kimyasal kirliliği gösteriyor.
Normandy (Newmont) Ovacık Altın Madeni İşletmesinin Çevre ve
Sağlık Bakanlıklarına verdiği Taahhütnamenin ilgili maddelerine göre, Atık
Bozundurma Tesisi çıkışı Toplam Siyanür (CNT) Miktarı litre başına 1
miligram'dan az olacaktı. Ayrıca İşletme tarafından yapılan! Günlük ölçümler
aylık raporlar halinde ilgili Bakanlıkların İzmir İl Müdürlüklerine
verilecekti.
Çevre Bakanlığı Tehlikeli Atıklar Yönetmeliğine göre ise
(Ekteki, Resmi Gazete, 27 Ağustos 1995, Sayı: 22387 Sayfa 296) siyanürlü
atıklar tehlikesiz ise arıtma çıkışı kolay ayrılan/uçucu siyanür 0,1 mgr/lt
olacaktı. Maden İşletmesi Çevre Bakanlığına atıklarının tehlikesiz olduğunu
beyan etmişti.
Aynı Yönetmelikte Tehlikeli Atıklar için limit değer 0,2 -
1,0 mgr/lt olarak belirlenmiştir. Aynı yönetmelikte Tehlikeli Atıklar yaşam
birimlerinden en az 3000 m .
Uzaklıkta depolanabilecek; depolanması ise ancak iki kat yersergili bir zeminle
inşa edilecek bir atık barajında olabilecektir.
Ovacık altın madeninde limit değer 1,0 mgr olarak taahhüt
edilmiştir; dolyısıyla Tehlikeli Atıklar Yönetmeliğine girmektedir. Atık
Barajının da bu yönetmelikte belirtilen kriterlere göre inşa edilmesi
gerekliydi. Ekteki Ek RG-3'e bakacak olursak, yönetmelikler Tehlikeli Atıklar
için oldukça detaylı, iki kat yersergili bir sistem önerirken, Ovacık Altın
Madenin de, tehlike yokmuş gibi basit bir sistem uygulanmıştır.
Çevre ve Sağlık Bakanlığı, Valilik, Kaymakamlık
yetkililerinin madeni nasıl kontrol edip denetledikleri ortadadır. Ovacık altın
Madeninde hiçbir yönetmeliğe ve kriterlere uyulmamaktadır.
Tahhütnamenin diğer bir maddesi ( Bakınız Ek-05 ve Madde-6)
ise, İşletme arıtma çıkışı Toplam Siyanür sınır değeri olan 1 miligram/litre'yi
sağlayamazsa ve 24 saat içinde düzeltemezse, İşletmede tüm faaliyetler
durdurulacak, gerekli önlemler alındıktan sonra çalışmalar başlatılacaktı.
Gerekli önlemlerin alınmaması durumunda İşletme kapatılabilecekti.
Ovacık Altın Madeninde Arıtma Tesisi çıkışı alınan çamur
numunesi analize gönderilmeden önce filtre kağıdı ile süzülmekte, çamursuz
sudaki siyanür miktarı ölçülmektedir. Toplam siyanür yerine süzülmüş,
temizlenmiş atık sudaki zayıf asitte çözünen siyanür ölçülmektedir. Ekte
Taahhütnamenin EK-5'inde Toplam siyanür tarif edilmiştir.
İşletme tarafından özel bir labratuvara yaptırılan analiz
sonuçlarına bakacak olursak; süzülen, toplam siyanür yerine sadece kolay
ayrılan/uçucu siyanürü ölçülen numunenin bile sınır değer olan 1 mgr/lt'yi
aştığını, İşletmenin Devlet Kontrol Birimlerinden bu değerleri sakladığı Analiz raporlarından
anlaşılmaktadır. En üzücü olanı da, bu değerler yerine Devlete yanlış,
düzeltilmiş, hileli raporlarla bilgi verilmesidir.
Ekteki günlük analizlerin birincisine bakacak olursak
(ALS-01), süzülmüş çamurdaki toplam siyanürün korkunç büyüklükte olduğunu,
yönetmelikteki sınır değerden tam 126 kez büyük olduğunu göreceksiniz. İkincisi
(ALS-02) ve bunu takip eden 3-4-5-6 (Birbirini Takip Eden Dört Günlük)
sonuçlara bakacak olursanız, siyanürün sürekli 1 mgrm/lt'nin üzerinde olduğunu
göreceksiniz.
Yetkililer nerde? Yargı Kararları uygulanmıyor diye, Madenin
ruhsatsız çalışmasına göz yumulduğu gibi, Tehlikeli bir şekilde çalışması da durdurulmayacak mı?
Sonuç olarak:
Ø İşletme iyi niyetli değil. Gerçekleri Devletten saklıyor.
Taahhüt ettiği arıtma şartlarını hileli olarak aldığı numunelerde bile, süzme
işlemi yapmasına rağmen sağlayamıyor. İşletmenin Çevre Bakanlığı Tehlikeli
Atıklar birimine verdiği Taahhütnamede
arıtma limiti 0,1 mgr/lt. Ekteki analiz raporlarında ise 12,60 mgr/lt olan bile
var (126 misli daha fazla).
Ø Devletin Kontrol Birimleri (İl Sağlık, İl Çevre, Bergama
Kaymakamlığı Sağlık Gurup Başkanlığı) Madeni denetleyemiyor. Yapılan
Denetimlerde ilgili Tahhütname maddelerine, Çevre ve Sağlık Yönetmeliklerine
uyulmuyor. Ruhsatsız işletmenin arıtma tesisi görev yapamıyor. Devlet
Yetkilileri Madenin İnsan ve Çevre Sağlığını tehdit eden Tehlikeli
Çalışmalarına göz yumuyor!
Ø Atık Barajı İnşaatı Tehlikeli Atıklar Yönetmeliğine göre
yapılmamıştır. Atık Barajının Ruhsatı Mevcut değildir. Tehlikeli Atıkları
depolamaya devam eden Baraj her an yer altı sularını ve çevreyi kirletebilir.
Civar Köylerde yaşayan köylülerin içme ve kullanma sularını zehirleyip, insanların
ölmesine, tüm canlıların yok olmasına sebep olabilir.
Ekteki Raporlar ve Taahhütnamenin ilgili maddeleri
incelendiğinde, Ovacık altın Madeninde kontrolsuz ve ruhsatsız olarak devam
eden çalışmaların tehlikeli boyutlara geldiğini göreceksiniz.
Bundan bir ay önce Maden İşlemesinde Tesis Baş Formeni
olarak çalışmakta olan Tevfik Herdurak, İşletme Müdürlerinin kendisine sürekli
olarak "Kimyasalları azaltmasını, arıtma maliyetlerinin çok yüksek
olduğunu" söylediklerini ifade etmektedir.
Madenin çalışmalarının durdurulması için Ovacık yöresinde
yer altı sularının kirlenmesi, çevre insanının siyanürden zehirlenip ölmesi mi
bekleniyor?
Kaymakam, İzmir Valisi yetkilerini neden kullanıp Madeninin
faaliyetlerine son vermiyor! İmarsız, Ruhsatsız İşletme Kesinleşen Yargı
Kararlarına uymadığı gibi Çevre ve Sağlık Bakanlıkları Yönetmeliklerine de mi
uymayacak!
Yeni Hükümette yürekli, yargı kararlarına saygı gösterecek,
yapılan hatalara dur deyecek Ülke menfaatlerini kollayacak yetkililer olacaktır
- olması gereklidir.
EKLER:
İşletmenin Sağlık ve Çevre Bakanlıklarına verdiği
Taahhütname:
Madde 6 - Tesis Atıkları:
Eurogold Madencilik A.Ş., tesiste oluşan atıkların
bozundurulması için kimyasal bozundurma tesisi kurmuştur. Bu tesis aşağıdaki
ünitelerden oluşmaktadır:
· INCO SO2/Hava prosesi ile siyanür bozundurma,
· Ferrik sülfat prosesi ile ağır metal duraylama,
· Tesis içi dökülme ve siyanatlar için hipoklorit
bozundurma.
Siyanür konsantrasyonu iki noktada ölçülerek tesbit
edilecektir.
a) Kimyasal bozundurma ünitesi çıkışı, havuza deşarj
edilmeden önceki bir noktada alınacak çamur numunesi,
b) Havuzdan tesise beslenen suyun besleme kulesine aktığı
noktada alınacak su numunesi.
Her iki durumda da CNT<1 mg/lt olacaktır. CNT : Toplam siyanür
(CNT = CN_WAD + CN_ serbest)
WAD = Zayıf asitle çözünen
Atık havuzunda sıvı fazda bulunabilecek maksimum ağır metal
konsantrasyonları şunlardır:
Cu: 5 mg/L
Pb: 2 mg/L
Zn: 5 mg/L
Cd: 1 mg/L
Cr: 2 mg/L
Sb: 5 mg/L
As: 5 mg/L
Hg: 0.1 mg/L
Fe: 10 mg/lt
Atık havuzundaki sudan örnek alma ve rapor verme sıklığı Ek
5'de verilmektedir.
Bu değerler aşıldığında istenilen değerlerin sağlanabilmesi
için süre verilecektir. Bu süre siyanür için 24 saat, ağır metaller için 48
saattir. Bu süre içerisinde istenilen limitler sağlanamazsa tesis, gerekli
değerler doğal veya kimyasal yoldan sağlanana kadar durdurulacaktır. Tesisin
bakım veya herhangi bir nedenle durdurulması halinde yeniden devreye alındığı
durumlarda optimum çalışma şartlarını elde edebilmek için 12 saatlik bir süre
verilecektir.
Taahhütname EK 5:
Atıklardan alınacak numuneler üzerinde belirlenecek
parametreler.
Parametre Birim
Numune Alma Sıklığı Raporlama Sıklığı
Siyanür* mg/L Günlük Aylık
pH pH Haftalık Aylık
Demir mg/L Haftalık Aylık
Magnezyum mg/L Haftalık Aylık
Arsenik mg/L Günlük Aylık
Kadmiyum mg/L Haftalık Aylık
Toplam Krom mg/L Haftalık Aylık
Bakır mg/L Haftalık Aylık
Kurşun mg/L Haftalık Aylık
Civa mg/L Haftalık Aylık
Nikel mg/L Haftalık Aylık
Çinko mg/L Haftalık Aylık
Antimuan mg/L Günlük Aylık
* (CN_T=CN_WAD +
CN_serbest) CNT: Toplam Siyanür \
CNWAD: Zayıf asitte çözünen siyanür
CN: Serbest Siyanür
Sayfa: 296 RESMİ GAZETE 27 Ağustos 1995 - Sayı: 22387
EK - 11A
ATIKLARIN YERÜSTÜ TESİSLERİNDE DEPOLANABİLME KRİTERLERİ
Tehlikeli
atıklar İnert Atıklar
1.01 pH 4 - 13 4
- 13
1.02 Toplam organik
karbon 40 - 200 mg/l <200mg/l
1.03 Arşen 0.2- 1.0 iğ/l <0.11
mg/l
1.04 Kurşun 0.4 - 2.0 mg/1
1.05 Kadmiyum 0.1 - 0.5 mg/l
1.06 Krom VI 0.1 -0.5mg/l.
1.07 Bakır 2-10 mg/l
1.08 Nikel 0.4 - 2.0 mg/l
1.09 Civa 0.02-0.1 mg/l
1.10 Çinko D1.04-D1.10
1.11 Fenoller 20 -100 mg/l <10 mg/l
1.12 Fluorür 10 50 mg/l <5 mg/l
1.13 Amonyum 0.2 1 .0 mg/l 50 mg/l
1.14 Klor 1.2-60 g/l <O.5
g/l
1.15 Siyanür2 0.2 - 1 .0 mg/l <0.1 mg/l
1.16 Sülfür3 0.2 - 1.0 g/l <l.0 g/l
1.17 Nitrit 6 -30 mg/l <3
mg/l
1.18 Halojenli
organik bileşimler 0.6 -3.0 mg/l <0.3 mg/l
1.19 Tiner ve
çözücü ve sökücü maddeler5 0.02-
0.10 mg CI/l <CI/1
1.20 Pestisidler5 1 -5 ug C1/1 <0.5 ugc1/1
1.21 Yağda çözülen
maddeler 0.4 - 2.0 mg/l <1 mg/l
Sayfa : 200 RESMİ
GAZETE 27 Ağustos 1995 - Sayı :
22387
ALTINCI BÖLÜM
Bertaraf Tesislerine Lisans Verilmesi ile İlgili Hükümler
Bertaraf Tesislerine Ön Lisans Verilmesi
Madde 23 - Atık bertaraf tesisi kurmak isteyen gerçek ve
tüzel kişiler, kuracakları tesis--
le ilgili her türlü plan, proje, rapor, teknik veri,
açıklamalar ve diğer dokümanlarla birlikle Bakan-
lığa başvurur.
Bu başvurularda;
a) Çevresel etki değerlendirmesi olumlu belgesi,
b) Tesisin kanun, yönetmelik ve diğer hukuki ve teknik
düzenlemelerde istenen şartları
yerine getirebileceğini gösterir mühendislik ve
yapılabilirlik raporu,
c) Planlanan
tesise ait uygulama ölçeğinde her türlü mühendislik proje ve raporları,
d) Ek-15'de belirtilen bilgi ve belgelerin .
bulunması zorunludur.
Bakanlık projeleri İnceler, uygun gördüğü takdirde, tesise
ön lisans verir.
Bertaraf Tesislerine Lisans Verilmesi
Madde 24 - Atık bertaraf tesisi kurmak, işletmek ve
kontrolünü yapmak isleyen gerçek
ve tüzel kişiler Bakanlıktan lisans almak zorundadır.
Bertaraf tesisinde, birden fazla ünitenin olması halinde, farklı birimler için
ayrı ayrı lisans alınır. Birbirini tamamlayan ve benzer teknoloji kullanan
kompleks tesis üniteleri, lisans alma açısından tek ünite sayılır.
Ön lisans
verilen tesisin, projesi ve şartnamesine uygun olarak yapıldığının ve işletme
pla-nının değerlendirilip uygunluğunun saptanması halinde Bakanlıkça tesise
lisans verilir. Bu lisans 3 yıl süre ile geçerlidir, gerekli durumlarda
uzatılabilir veya şartlı verilir. Lisans hiç bir şekilde üçüncü kişilere
devredilemez.
Lisans İptali
Madde 25 -
Bakanlıkça yapılan denetimlerde, tesisin lisansa uygun olarak
çalıştırılma-dığının, mevzuatta istenen şartların sağlanmadığının, tesisle
ilgili Ölçümlerin düzenli olarak yapılmadığının veya kaydedilmediğinin tespit
edilmesi halinde, işletmeciye, tespit edilen aksaklıkların düzeltilmesi için
aksaklığın önemine ve kaynağına göre l ay ile l yıl arasında süre verilir. Bu
sü-re sonunda yapılan kontrollerde, aksaklığın devam ettiği tespit edilirse
tesisin faaliyeti geçici ola-rak durdurulur veya lisansı iptal edilir.
Bertaraf Tesislerine
İnşaat Ruhsatı Verilmesi
Madde 26 - Atık bertaraf tesislerine İnşaat ruhsatı
vermeye;
a) Belediye hudutları ve mücavir alan sınırlan dışında kalan
yerlerde mahallin en büyük mülki amiri,
b) Belediye hudutları ve mücavir alan sınırları içindeki
yerlerde belediyeler, büyükşehir belediyesi olan yerlerde Büyükşehir
Belediyeleri yetkilidir.
YEDİNCİ
BÖLÜM
Düzenli Depo Tesisleri Inşaatı ve İşletilmesi
Yer Seçimi
Madde 27 - Düzenli depo tesisleri, karstik bölgelerde, içme,
kullanma ve sulama suyu temin edilen
veya edilecek olan yeraltı sulan koruma bölgelerinde, taşkın riskinin yüksek
olduğu bölgelerde kurulmaz kurulmasına ve İşletilmesine izin verilmez.
Depo tesislerinin yer seçiminde, seçilecek yerin jeolojik,
hidrolojik, jeoteknik özellikleri, yeraltı su seviyesi ve yeraltı suyu akış
yönleri, mevcut ve planlanan meskun bölge ile diğer yapı-laşmalar, deprem
kuşaklan ve tektonik koruma bölgeleri ile diğer zemin hareketleri, toprak
özel-likleri ve kullanım durumu, hakim rüzgar yönü, trafik durumu dikkate
alınır. Depo alanında geri-lim hatları bulunamaz. Depo tesislerinin en yakın meskun
bölgeye mesafesi 3000 metreden az olamaz
Yürütme ve idare Bölümü Sayfa : 200
Su dilsiz...
SERMAYE karşısında doğanın hiç şansı yok. Bir kez
sermayecinin gözünü para hırsı bürüdü mü?.. Ne ağaç kalır, ne orman, ne ırmak,
ne ova, ne dağ, ne nehir, ne deniz, ne bir canlı.
Yeter ki sermayenin gözüne o rant ilişsin.
Yeşil ormanın altında, mavi denizin koyunda, berrak ırmağın
suyunda, yüce dağın dibinde, verimli ovanın toprağında, fark etmez.
Sermaye yeter ki para kokusu alsın.
Bir anda saldırarak, keserek, kazarak, biçerek, kirleterek,
yok ederek, öldürerek ulaşır ona.
Sermaye acımasızdır.
Merhametsiz.
Saygısız ve bencil.
İşte; altın arayıcılarının önünde hiçbir şey duramıyor.
Ne hukuk, ne devlet, ne adalet. Hiçbir yasa ve kural
işlemiyor. Onlara engel olmak için direnen, sadece çevrelerini-doğalarını
savunmak isteyen köylüler ise bu sefer ‘‘casusluktan’’ yargılanıyorlar.
İyi mi?..
Nasıl olur?..
Niçin?..
Sırf kendi suyunu-havasını-yeşilini-doğasını korumak isteyen
köylülerin başına bunca iş gelebilir mi?..
Cinayetle bile suçlanıyorlar.
Olmadı; Alman casusu yaptılar köylüleri.
‘‘Casus’’ köylüler adına konuşan sözcüleri Oktay Konyar,
önceki gün DGM'de ‘‘Kadınlarımızın bileziklerini satarak on yıl direndik.
Kırılmadık, bükülmedik. Yalnız değiliz, biz on bin casusuz. Ağaçların,
toprağın, kuşların casusuyuz’’ diyordu.
Yaşadıkları doğa parçasını savunan insanların bu denli
saldırıya uğramaları, suçlanmaları, yerden yere vurulmaları neden?..
Sebep ne?..
Çünkü sermaye bir kez orada altını gördü.
Çokuluslu şirketin gözüne bir kez para takıldı.
Her yola başvurarak, hukuku ezip geçerek, adaleti ve devleti
atlayarak amacına koşuyor.
Gerektiğinde en inandırıcı bilim adamlarını, en güçlü
üniformalıları, en etkili aydınları arkasına katarak.
Hiçbir şey ondan kurtulamıyor.
Savunmasız orman.
Sessiz toprak.
Dilsiz su...
