Keşke Toprak altında kalsaymış!

İZMİR - Tarihi M.Ö. ...yıllara dayanan Antik Kyme kendtinde 20 yılı aşkın bir süredir yapılan kazılar sonucu çıkarılan eserler, harabeye dönmüş Aya Vukla  Kilisesinin bahçesinde, sağa sola atılmış bir şekilde. Yıllar önce Arkeoloji müzesi olarak kullanılan Aya Vukla kilisesi, daha sonra kaderine terkedilince, kilisenin bitişiğinde bulunan depolyardaki antik eserler öylece bırakılıp gidilmiş. Hemen her tarafı tahrip edilen, 150 yıllık metal aksamları sökülüp eskicilere satılan kilisenin bahçesindeki antika depoları olarak kullanılan binalar ise şu sıralar çocukların köpeklerini barındırdığı viranelere dönmüş durumda. Antik Kyme Kentinden çıkarılan, üzerlerinde çıkarılış tarihleri ve envanter numaraları olan üç bin yıllık eserler, hırsızlar tarafından yağmalanmış, kalanlar ise sağa sola saçılmış. Kokteyllerle, konferanslarla kültür lafını ağzından bırakmayan, zeytin fidanı dikimi törenin de bile ağaçların mitolojik öykülerini anlatıp ne kadar kültürlü olduğunu ve kültüre değer verdiğini anlyatmaya çalışan yetkillere ibretle duyurulur!..

Aliağa İlçesi yakınlarındaki antik İyon kenti Kyme'deki kazıları yöneten İtalyan arkeolog Ordinaryüs Prof. Dr. Sebastiana Lagona, Kyme'nin geri kalan bölümünün de gün yüzüne çıkması için yirmi yılı aşkın bir süredir yapılan kazıların, en az bir 15 yıl daha sürmesi gerektiği belirtiyor. Arkeologlar, burasının Efes kadar ünlü bir turizm yöresi olacağı konusunda hem fikirler. Gerçekten de Kyme'de 20 yılı aşkın bir süredir yapılan kazılarda çıkan eserler ve kentin ortaya çıkarılan bölümleri, Kyme'nin çağının en önemli merkezlerinden birisi olduğunu kanıtlıyor.

Gelelim Kyme'den binbir emek, sabır ve masrafla çıkarılan eserlerin bugünkü haline. Aya Vukla kilisesi 1860'lı yıllarda yapılmış İzmir'in tek Ortadoks Kilisesi. İzmir'in işgali sırasında rum milisler tarafından karargah olarak kullanılan Kilise, belki de sırf bu nedenle işgalden sonra kapatılır. Kilise 1927 yılında Asar-ı Atika (Eski Eserler) müzesi olarak kullanılymaya başlanır. 1931 yılnda müzeyi gezen Atatürk, müzenin defterine "Müzeyi gördüm beğendim" diye bir not bırakmış. Aya Vukla Kilisesi bu tarihten sonra arkeoloji müzesi olarak içinde tarihi eserleri barındırırken, bir köşesinde de Cumhuriyet devrimleriyle ilgili eşya ve belgeler sergilenir. Müze olarak kullanılan kilise bir dönem de Kültür Bakanlığı'nın büro faaliyetleri içinde kullanılmış. Daha sonra operaya depo olarak verilmiş, opera burada yangın çıktıktan sonra boşaltmış. Şu anda Milli Emlak Müdürlüğü'nde. Her gün hırsızlıklar yapılıyor. Bazı malzemeler yerinden sökülüp götürülüyor. Burada Asar-ı Atika Müzesi (Arkeoloji Müzesi) döneminden kalan yüzlerce tarihi buluntu var. Üzerindeki envanter yazılarından Aliağa'daki Antik Kyme kentinden çıkarıldığı anlaşılan eserler var. Eserler M.Ö. 6. yüzyıldan kalma ve paha biçilemeyecek olan eserler. Yırım kalmış heykeller, çanak, çömlek parçaları, küçük yağdanlıklar, gözyaşı şişeleri, amforalar, madeni paralar vs.var. Bunlar depo olarak kullanılan yerden sandıkları kırılarak dışarıya atılmış. Çoğu kırılmış, hırsızlar tarafından çalınmış. Kordon derneği adılı bir çevre-Kültür Derneği buranın Kültür Merkezi olarak kullanılması için Kültür Bakanlığı'na başvurmuş ama bir yanıt alamamış. İçerde ahşap oymalı cumhuriyetin ilk yıllarından kaldığı belli olan sergileme panoları var. İzmir'deki tek Ortadoks kilisesi olan Aya Vulka'nın durumu da içler acısı. Boyaları, sıvaları kazınan kilisedeki resim ve süslemelere de zarar verilmiş. Her biri tarihi eser olan, kaynağın bulunmadığı dönemlerde perçinlerle birbirine tutturulan demirden kapı ve pencereler sökülerek hurdacılara satılmış. Ağır olan bir kısım kapılar ise sökülüp her an için götürülmeye hazır hale getirilmiş. Kilisenin iç duvarları berduşların ve çocukların her türden yazılarıyla dolu. Bir dönem müze olan, daha sonra depo olarak kullanılan binalarda çevre evlerde oturan çocuklar köpek besliyorlar. Geçtiğimiz pafta kilisenin üst katında yangın çıkarılmış. sökülerek hurdacılara satılmış. Ağır olan bir kısım kapılar ise sökülüp her an için götürülmeye hazır hale getiril