29 Eylül 2017 04:15
'Yapılırsa İzmir’in iki yakası bir araya gelmeyecek' denilen
İzmir Körfez Geçişi (İKG) Projesi ile ilgili yeni bir tartışma gündemde.
Özer AKDEMİR
İzmir
İzmir
İzmir'de Gediz Deltası’ndaki koruma statülerini değiştirerek
Körfez Geçişi Projesi’nin önünü açtığı ileri sürülen Ulusal Sulak Alan
Komisyonu kararında iki doğa koruma örgütünün yer alması eleştiri oklarını bu
kurumlara yöneltti. Komisyon kararında adı geçen WWF Türkiye Sorumlusu Eren
Atak, o kararı imzaladığı sırada projeden haberi olmadığını ileri sürerek,
“Kararlar İKG’nin önünü açtı mı bilmiyorum, açmış da olabilir. Ama mevzuata
uygundu” dedi.
‘SÖZ DİNLEYEN ÇEVRE DERNEKLERİ’
İzmir Kent Stratejileri Merkezinden Araştırmacı Ali Rıza
Avcan, ‘İzmir Körfez Geçişinin önünü açmak’ başlıklı yazısında Gediz
Deltası’nda, binlerce kuşun ve canlının barındığı alanda önemli adımlar
atıldığını belirterek, kentin en önemli değerlerinden olan İzmir Kuş
Cenneti’nde bir katliamın ön hazırlıklarının yapıldığını yazdı. İktidar
bürokratlarının akademisyenleri ve ‘Söz dinleyen WWF Türkiye ve Doğa
Araştırmaları Derneği’ gibi iki doğa koruma örgütünü yanlarına alarak bir ‘şer
ittifakı’ oluşturduklarını ve İKG’nin önünü açmaya çalıştıklarını ileri süren
Avcan yazısında şu iddialara yer verdi; “Bu şer ittifakı, İzmir Körfez Geçişi
Projesi’nin önündeki en önemli engellerden biri olan Gediz Nehri Sulak Alanı
Koruma Bölgesi’nin hem sınırlarını daraltmaya hem de bu yatırımın yapılmasını
engelleyen niteliğini düşürmeye çalışıyorlar. Böylelikle dünya çapında önemli
ve korunan bir sulak alanın tam ortasından koskocaman bir köprüyü geçirebilmek
için kendi çaplarında ‘kahramanlık’ yapıyorlar”.
‘İKİ DOĞA ÖRGÜTÜ SUÇ
ORTAĞIDIR’
Bu çabaların 2017 yılı başında yapılan Ulusal Sulak Alan
Komisyonunun ilk toplantısında ortaya çıktığını ifade eden Avcan, bu toplantıda
Gediz Deltası Sulak Alan Koruma Bölgesi’nde yeni bir düzenleme yapıldığını
aktardı. Avcan, “Bu kararı Komisyon Başkanı olarak Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Müsteşarı ve bakanlık bürokratları dışında üniversiteden gelen üye Prof. Dr.
Sedat Yerli ile WWF Türkiye Doğa Koruma Sorumlusu Eren Atak ile Doğa
Araştırmaları Derneği Alan Koruma ve İzleme Programı Sorumlusu İlker Özbahar da
imzaladı. Böylelikle Gediz Deltası Sulak Alan Koruma Bölgesi’nde biri
uluslararası vakıf diğeri de ulusal bir dernek olmak üzere iki doğa örgütünün suç
ortaklığı çerçevesinde ciddi bir operasyon yapıldı. Çünkü bütün amaç, İzmir
Körfez Geçişi Projesi’nin bu değişiklik çerçevesinde yapımını kolaylaştırmaktı.
Böylelikle bu büyük projenin önü bir anda açılmış oldu” dedi. Avcan,
komisyonun, ‘Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’ne aykırı bir biçimde
‘Hassas kullanım’ alanı şeklinde bir alan yaratarak İzmir Körfez Geçişi
Projesi’nin önünü açtığını iddia etti.
‘KÖRFEZ GEÇİŞİ’NİN ÖNÜNÜ AÇMIŞ DA OLABİLİR, BİLMİYORUM’
Avcan’ın iddialarında adı geçen WWF Türkiye adına USAK
kararında imzası olan örgütün Türkiye Sorumlusu Eren Atak, yaptıkları
çalışmanın mevzuata uygun olduğunu ileri sürdü. “Bu zonlama çalışması İKG’nin
önünü açtı ya da açmadı gerçekten bilmiyorum. Açmış da olabilir, o amaçla da
yapılmış olabilir. Bunu bilmiyorum, elimde buna dair bir bilgi yok. Ama
mevzuata uygun yapılan bir çalışmaydı” dedi. USAK komisyonu incelemesi
sırasında İzmir Körfez Geçişi Projesinden haberinin olmadığını ileri süren
Atak, “Ben daha iki ay önce duydum. Sulak Alanlar Yönetmeliği 2015’te çıktı,
bugün bizi İKG’nin önünü açmakla suçlayanlar o zamanlar neredeydi? Niye dava
açmadı? Biz bazı maddelere dava açtık ve tampon bölge maddesi gibi maddeleri
iptal ettirdik” dedi. İKG’nin bölgeye etkileri konusunda ellerinde
bilimsel bir verinin olmadığını söyleyen Atak, “Kuşlar var deniyor ama kaç
tane, barınabilecekleri başka bir alan yok mu vs. daha somut veri lazım. Ayrıca
bu yönetmelik bütün diğer sulak alanlara ve Ramsar alanlarına da uygulanacak.
Oralara da müdahale etsinler o zaman.” dedi. Bakanlıklardan herhangi bir destek
ya da fon almadıklarını söyleyen Atak, Bakanlıkların bazı projelerde paydaşları
olduğunu dile getirdi.
‘BİZİM İKG KONUSUNDA BİLGİMİZ YOKTU’
USAK kararlarında adı geçen diğer STK olan Doğa
Araştırmaları Derneği İKG’nin önünü açtıkları iddiasını reddetti. Dernek
Başkanı Osman Erdem “Yapılan değişiklik yönetmelik değişikliğinin gerektirdiği
bir çalışma olup, Doğa araştırmaları Derneği kesinlikle hiçbir çalışmanın önünü
açmamıştır” dedi. Erdem, “İKG’nin sulak alan ekosistemine verdiği zararlardan
daha ziyade körfeze etkilerini tartışmak lazım” dedi. Erdem, dernekleri
hakkındaki ithamları ise “ağır ve rencide edici” bulduğunu belirterek, “Sulak
Alanların Korunması Yönetmeliğini ilk kaleme alan kişiyim. Bakanlık yönetmelikte
değişiklik yapmak istediğinde de bunun yanlış olduğunu defalarca söyledik” diye
konuştu. Bakanlığın yönetmelik değişikliğinin ardından eski yönetmeliğe göre
belirlenen koruma bölgelerini revize etmeye başladığını ifade eden Erdem,
“Gediz Deltası’nda yapılan çalışma budur. Bu çalışmanın “Körfez Geçişi Projesi”
ile bir ilgisi yoktur. En azından bizim bu konuda herhangi bir bilgimiz
yoktur.”
SAHAYI GÖRMEDEN İMZALAMIŞ
Diğer yandan WWF Türkiye Doğa Koruma Sorumlusu Eren
Atak, kendilerinin USAK komisyonu olarak Gediz Deltasındaki arazide inceleme
yapıkları sırada Doğa Araştırmaları Derneğinin incelemeye katılamadığını
söyledi. Dernek Başkanı Erdem de saha incelemesi sırasında orada olmadıklarını
doğruladı. Bu durumda Doğa Araştırmaları Derneğinden İlker Özbahar’ın içinde
yer almadığı bir inceleme ile ilgili kararlara nasıl imza attığı ise işin bir
başka boyutu. Doğa Araştırmaları Derneği hakkında bilgi edinmek için
girdiğimiz derneğin internet sitesindeki “ortaklarımız/destekçilerimiz” kısmına
baktığımızda Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığının
da adlarını görüyoruz! Bakanlıkların ortağı/destekçisi olduğu bir ortamda bu
derneğin Bakanlığın herhangi bir projesine ne derece karşı durabileceği ya da
duramayacağını ise kamuoyunun taktirine bırakalım. Diğer taraftan
derneğin önceki gün ulaşılabilinen internet sitesi iddialarla ilgili soruları
gönderdiğimizin hemen ertesi günü ulaşılamaz duruma geldi. İki gündür derneğin
internet sitesine girmek istendiğinde sitenin askıya alındığına dair “This
Account has been suspended” mesajı ile karşılaşılıyor.
İKG, KUŞLARIN YAŞAMA ALANINDAN GEÇİYOR
Sulak Alan Yönetmeliğine ÇEHAV, Doğa Derneği ve vatandaşlar
olarak dava açıp yönetmelik maddelerinin bir kısmını iptal ettirdiklerini
belirten Avukat Cem Altıparmak, Gediz sulak alanının, sahip olduğu kuş varlığı
ile dünya sıralamasının başlarında yer aldığını dile getirdi. Deltadaki kuş
sayımında en yüksek sayının tam da İzmir Körfez Geçişi bölgesinde ve yakınından
elde edildiğini aktaran Altıparmak, “Bu bölgede yıllardan beri sayım yapılıyor
ve sonuçları da sürekli olarak ilan ediliyor. Yani meraklı olan herkesin
ulaşabileceği şeffaf ve somut veriler var deltaya ilişkin olarak. Bu yüzden WWF
gibi doğa koruma iddiasındaki bir STK’nin Gediz Deltası gibi bir bölgede kuş
varlığına dair somut bir veri arama iddiası hoş kaçmamış” dedi.
Gediz bölgesi koruma alanlarını değiştiren USAK kararındaki
sorunun, yönetmeliğin uygulanması sorunu olmadığını belirten Altıparmak,
kararın var olan sulak alan yönetmeliğine bile aykırı olduğunu dile getirdi.
Altıparmak, “İçinde WWF ve Doğa Araştırmaları Derneği gibi doğa koruma alanında
isim yapmış iki sivil toplum kuruluşunun da yer aldığı bir heyet tarafından,
Gediz Deltası’nın koruma bölgeleri, var olan sulak alan yönetmeliğine ve başta
Ramsar ve Bern Sözleşmeleri gibi uluslararası sözleşmelere aykırı olarak
değiştirilmiştir. Bu hukuka aykırı kararda şüphesiz ki WWF ve Doğa Araştırmaları
Derneği de dahil olmak üzere, her bir imzacının sorumluluğu vardır” diye
konuştu. Kararda imzası olan STK’lerin bu karar ile İKG’nin önünü açıp açmadığı
tartışmasını doğru bulmadığını ifade eden Altıparmak, “Böyle bir kasıtla
hareket ettiklerini de düşünmüyorum. Ancak imzaladıkları kararın ne olduğu ve
neye yol açacağı konusunda yeterli hukuki donanım, alan bilgisi ve öngörüye
sahip olmadıklarını düşünüyorum. Kötü niyetli değiller belki ancak cehenneme
giden yolun iyi niyet taşları ile döşeli olduğunu da unutmamak gerekir. USAK
kararı da Gediz Deltası’nın cehennemidir” dedi.
https://www.evrensel.net/haber/333688/izmir-korfez-gecisinin-onu-iste-boyle-acildi
https://www.evrensel.net/haber/333688/izmir-korfez-gecisinin-onu-iste-boyle-acildi