Bir zamanlar "Dağlarından yağ, ovasından bal akardı
Aydın'ın". Gelin bir de şimdi bakın!..
Aydın Dağlarında
maden katliamı
Özer AKDEMİR
Aydın Muğla arasında uzanan Beşparmak (Latmos), Madran ve
Gökbel Dağları felspat, kuvars ve albit üreten maden ocakları tarafından delik
deşik edilmiş durumda. Binlerce yıllık tarih, yüz binlerce zeytin ağacı,
efelere yataklık etmiş koyaklar mutfak mermeri, banyo küveti, tuvalet taşı
yapılıyor!..
DAĞLAR, OVALAR CAN
ÇEKİŞİYOR
Aydın yöresinde söylenen bir söz vardır; "Aydın'ın
dağlarından yağ, ovasından bal akar". Dağları "zeytin
okyanusu"ydu çünkü Aydın'ın. En güzel, en lezzetli, bol yağlar bu
zeytinlerden elde edilirdi. Ovası da ballı incirlerle doluydu. Germencik de,
İncirliova da dünyanın en lezzetli yemişlerini yiyebilirdiniz. Şimdi kan
ağlıyor Aydın dağları. Ovalar ise can çekişmede...
MADENİN YUTTUĞU KÖY
Çepeçevre Yaşam çekimleri için Aydın Çevre ve Kültür Platformu
(AYÇEP) yöneticileri ile gittiğimiz Aydın-Muğla Dağlarında gördüklerimizi
anlatacak kelime "dehşet" olur sanırım.
İlk uğradığımız yer 4-5 yıl önce maden şirketi tarafından
satın alınan Kuşçamı köyü olacaktı. EGEÇEP Yürütme Kurulu üyesi Ahmet Uslu,
köyün Eczacıbaşı şirketi tarafından satın alınmasının 4-5 yıl önce basında
Züğürt Ağa filmi ile bağ kurularak verildiği ve bir iki kısa haberden öte
geçmediğini anlattı. Kuşçamı köyünün olduğu yere vardığımızda köyden eser
kalmadığını, bir zamanlar evlerin, sokakların, okulun, caminin bulunduğu 50
hanelik köyün koca bir maden ocağı haline geldiğini gördük. Her taraf delik
deşik olmuş, koca tepe ortadan bölünmüş ve üzerinde iş makineleri harıl harıl
albit madeni üretimine devam ediyordu. Köy henüz ortadan kalkmadan gelip
bölgede haber yapan gazetecilerden, şimdi AYÇEP'in yönetim kurulu üyesi olan
Cavit Eskici manzara karşısındaki şaşkınlığını gizlemeden; "Maalesef para
tatlı geldi o dönem köylüye. Evleri anladım ama mezarları nasıl sattılar.
Taşındığı söyleniyor ama nasıl oldu bilmiyorum. Bu madenler ileriye doğru
yayılıp gidiyor yakında diğer köyleri de böyle yutacak" deyi konuştu.
AĞLAYA AĞLAYA GÖÇTÜK
KÖYDEN
Köylüler evlerini sattıktan sonra birkaç kilometre ötedeki
komşu Ovapınar köyüne yakın bir yere taşınmışlar. Haritadan tamamen silinen
Kuşçamı'nı geride bırakıp yola koyulduğumuzda bir yanı maden pasaları ile dolu
olan yolumuzun öbür tarafında zeytin ağaçlarının diplerindeki çalıları
temizleyen iki köylü görünce durduk. Köylüler de Kuşçamı'nıdaki evlerini satıp
Ovapınar'a taşınanlardan. 30-35 yaşlarında gösteren Mehmet Şahan gönül rızası
ile satmadıklarını, köylünün çoğunun satması üzerine mecbur kaldıklarını
söyledi. Tam karşılarında, yolun öbür tarafındaki derenin ötesine yığılan
pasalardan şikayet eden Şahan, "derenin içindeki 7-8 zeytin ağacımı
kırdılar bu yıl. Tozdan zaten zeytinin verimi iyice azaldı" diye konuştu.
Annesi Feride Şahan ise köylerini ağlaya ağlaya terk ettikleri, ama başka
çarelerinin olmadığını söyledi.
YOL BOYU MADEN YARASI
Beşparmaklardan Gökbel Dağlarına giden yaklaşık 20-30
kilometrelik yol boyunca 10'un üzerinde maden yarasını gördük. Katledilen
zeytinlikler, ormanı ile birlikte yarısı alınan tepeler, tozdan yüzü gözü
görünmeyen çamlar, ahlat ağaçları, çiçekler...
Ahmet Uslu, bunların sadece yol boyunca görebildiğimiz maden
ocakları olduğunu, yoldan görülmeyen yerlerde buna benzer onlarca maden ocağı daha
bulunduğunu söyledi. Yine bu ocaklardan birisini çekmek için durduğumuz
Hatipkışla Köyü yakınlarında fıstık çamları bekçiliği yaptığını söyleyen Ahmet
Özen, zeytinlerin tozdan çok etkilendiğini, 8-10 senedir köyde zeytin
olmadığını söyledi. Özen, hayvanların da ciğerlerinden hasta olduğunu,
madenlerin atık sularını derelere bıraktığını dile getirdi.
İRİN GİBİ BİR SU!
Maden cevheri taşıyan 20-30 tonluk kamyonların delik deşik
ettiği yollardan geçerek geldiğimiz Muğla Milas'a bağlı Ortaköy'ün köy kahvesinde görüştüğümüz
köylüler madenlerdeki patlatmalar nedeniyle içme sularının yer değiştirdiğini
anlattılar. Yetiştirdikleri ürünlerin de veriminin her geçen yıl düştüğünden
bahseden köylüler çoğu kişinin bu nedenle tarımı bırakıp madenlerde işçi olarak
çalışmaya başladığını dile getirdiler. Köylüler, madenlerin derelere atık
bıraktıklarını belirterek, "Eczacıbaşı Esan atıklarını dereye bırakıyor.
İrin gibi su geliyor. Balıkları bırakın kurbağa bile kalmadı. Oysa bu su
Bodruma kadar gidiyor içme suyu olarak" dediler.
TOZDA ORGANİK ZEYTİN
OLUR MU?
Köyün girişindeki "Organik Zeytin Yetiştiriciliği
Alanı" tabelasının hiçbir anlamı olmadığını söyleyen AYÇEP Başkanı Mehmet
Vergili, "Bu tozun toprağın, kimyasalların arasında organik zeytin mi
yetişir" dedi. Vergili, yöre insanının maden şirketleri tarafından
tarlasından kaç-göç ettirilmeye çalışıldığını belirterek, maden yasası ile
zeytin, zeytinyağı cenneti olan Aydın'ın yok edilmek istendiğini söyledi.
KÖYLERDEKİ ÖLÜMLERİN
YÜZDE 80'İ KANSER
Aydın Tabip Odası Başkanı Metin Aydın, binlerce yıllık
medeniyetlerin izlerinin maden ocakları nedeniyle bitme noktasına geldiğini
dile getirerek şunları söyledi, "Bu köylerde ölen insanların yaklaşık
%80'inin kansere bağlı hastalıklarla öldüğünü, bu kanserlerden de en yaygınının
akciğer kanseri olduğunu tespit ettik Tabip Odası ve TTB olarak. Bu madenlerde
çalışan işçilerin yaklaşık %30'unun da silikozis hastalığına yakalandığı tespit
edildi. Zaten en fazla 7-8 yıl bu işletmelerde çalışabiliyor işçiler. Bütün
yetkilileri buraya, katliamı gözleriyle görmeye çağırıyoruz".
GÖZ GÖRE GÖRE
Aydın Ziraat Odası Başkanı Mahmut Nedim Barış:
"madenlerin çıkardığı toz ve kimyasallar zeytinin yaprağını kaplayarak onu
nefes alamaz hale getiriyor. Bunları yiyen insanlarda da bir takım
hastalıkların olması kaçınılmaz.
Ahmet Uslu: Yazık olan şeylerimiz var göz göre göre giden. 12 milyon
zeytin ağacıyla Aydın bölgesi en çok zeytin ağacı olan bölgelerdendir. Dikme
değildir bu zeytinler kendi doğal halinde yetişmiş zeytinlerdir. Doğallığı
madenler yüzünden bozuldu. Arıcılık da bitti oysa burada antik çağdan bu yana
kaya kovanlarında arıcılık yapılmıştı. Maden ocakları muhtarları 3-5 kuruşla
yanlarına çekmeyle bu işi nerelere kadar götürebileceklerEklenme Tarihi: 17 Kasım 2015
http://www.evrensel.net/haber/265326/ovadan-bal-yerine-maden-akiyor
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder