Çevre hakkı AYM’nin kapısından yine giremedi

AYM Yeşilırmak'ta yapımı süren Umutlu HES’le ilgili davada adil yargılama hakkının ihlaline karar verdi ama çevre hakkı ihlali konusuna girmedi.

Özer AKDEMİR
İzmir

Anayasa Mahkemesi (AYM) Yeşilırmak üzerinde yapımı süren Umutlu HES’le ilgili yurttaşlar tarafından açılan davada adil yargılama hakkının ihlaline karar verdi ama çevre hakkı ihlali konusuna hiç girmedi. Çevre hakkı ile ilgili yapılan bireysel başvurular bir kez daha AYM kapısından içeri giremezken, çevrenin korunmasına dönük yüzlerce davayı etkileyebilecek potansiyeldeki bir AYM kararı da başka bahara kaldı.
Öte yandan HES projesi sahibi Ağaoğlu, AYM kararının açıklandığı gün sosyal medya üzerinden Umutlu HES’in nisan ayı içerisinde açılacağını duyurarak, “Ben işime bakarım” mesajı verdi. 

DAVA SÜRECİ

Dava süreci kısaca şöyle; Amasya’nın Taşova ilçesi sınırları içerisinden geçen Yeşilırmak Nehri üzerinde yapım çalışmaları halen süren Umutlu HES’e verilen “ÇED gerekli değildir” kararına karşı 2009 yılında dava açıldı. Samsun İdare Mahkemesi davayı süresi içerisinde açılmadığı gerekçesiyle reddederken, “ÇED gerekli değildir” kararının ne anlama geldiğini dahi bilmeyen yöre halkının kararın içeriğinden haberi olduğu görüşünü ileri sürüyordu. Süre yönünden davanın reddedilmesi projeden etkilenen yurttaşların itirazlarını dile getirmelerine de engel olmuş, öte yandan proje nedeniyle anayasal güvence altında olan sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı da ihlal edilmişti. 2013 yılında tamamlanan dava sürecinin ardından yörede yaşayan 62 yurttaş adına avukat Mehmet Horuş AYM’ye Anayasa’nın üç farklı maddesinin ihlal edildiği gerekçesiyle bireysel başvuruda bulundu. 

AYM’YE ADİL YARGILAMA İĞNESİ

AYM açılan bu davada adil yargılama hakkı ihlali sonucuna varıp kararı Samsun 2. İdare mahkemesine gönderdi. Mahkemenin bu kısa kararının gerekçesi uzun süre yazılmadı. Horuş’un sosyal medya üzerinden “Anayasa Mahkemesinin adil yargılanma hakkının ihlaline karar verip, kararını iki aydır yazmaması, adil yargılanma hakkının ihlali değil mi?” mesajını yazmasından 5 gün sonra, gerekçeli karar Resmi Gazete’de yayımlandı. AYM’nin bu kararı ile ilgili görüştüğümüz Horuş, kararın çerçevesinin dar, içeriğinin de eksik olduğu görüşünde. 

AYM ÇEVRE HAKKINI NEDEN GÖRMÜYOR?

AYM’nin davada kısmen kabul kısmen ret verdiğini belirten Horuş, “Adil Yargılanma konusunda ihlal kararı verdi ama Anayasanın 56. maddesindeki çevre hakkına ilişkin talebimizi Adil Yargılanma Hakkı kapsamında ele aldı. Bu kısım sorunlu. Eksik gördüğümüz kısım bu.” Başvurularında tek bir ihlal kararı değil Anayasanın 17. 36. ve 56 maddelerinin ihlal edildiğine yönelik olduğunu aktaran Horuş, “Ama AYM Çevre Hakkına ilişkin ihlal başvurusunu adil yargılanma hakkı kapsamında değerlendirdi. AYM, çevre hakkıyla ilgili pek çok başvuruyu şu ana kadar reddetti. O yüzden çevre hakkı halen AYM kapısından girebilmiş değil” dedi. 

BİTMİŞ HES’E YENİ DAVA 

Horuş, “Bu arada HES inşaatı tamamlanma aşamasına geldi. Müvekkillerin ve yurttaşların yaşam alanlarına bu şekilde haksız bir müdahale gerçekleşmiş oldu. Dolayısıyla burada bir çevre hakkı ihlali de var. Çevre hakkı ihlali yönünden reddedildiği için AİHM’ye başvurmayı düşünüyoruz. Baraj bittikten sonra yeniden yargılamayı ne yapayım ben?” diye konuştu. 

07 Mayıs 2016 

http://www.evrensel.net/haber/279388/cevre-hakki-aymnin-kapisindan-yine-giremedi