08 Mart 2021 16:53
Dünya üzerinde sadece Türkiye-Kuşadası civarında yetişen Tülüşah bitkisinin tehdit altında bulunanları korunaklı alanlara taşındı.
Fotoğraf: EKODOSD
Özer AKDEMİR
Dünya üzerinde sadece Türkiye-Kuşadası civarında yetişen, anavatanı Kuşadası olan ve ilk defa Kuşadası’ndan toplanarak bilim dünyasına Tülüşah (Aydın Gaşağı) olarak açıklanan bitkinin tehdit altında bulunanları korunaklı alanlara taşındı. İnşaat tehdidi altında bulunan tülüşahlar Kuşadası Belediyesi tarafından Yaylaköy Parkına taşındı.
TÜRÜNÜN DEVAMI "ÇOK TEHLİKEDE"
1978 yılında Kuşadası'nda bulunup ilk kez 1979 yılında Huber-Morath tarafından dünyaya "yeni tür" olarak tanıtılan tülüşah o tarihten günümüze Kuşadası’daki turizmin ve plansız yapılaşmanın olumsuz etkilerine maruz kaldı. Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN)'in Tehlike Kategorisinde “CR” (Çok Tehlikede) olarak belirlenen tülüşahların korunmasına dönük çeşitli çalışmalar yapılıyor. Bilimsel adı Rhaponticoides mykalea olan Kuşadası Tülüşahı’nın (Aydın Gaşağı), korunması ve neslinin devamı için çeşitli çalışmalar yapılıyor. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün Tür Koruma Eylem Planı kapsamında, Kuşadası Belediyesi’ne ait arazideki deneme parselinde, ADÜ Biyoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Özkan Eren ve Doç. Dr. Yelda Emek tarafından bitkinin tohumdan üretilmesine dönük çalışmalar sürüyor.
Fotoğraf: EKODOSD
BULUNDUĞU YERE BÜYÜK DEĞER KATIYOR
Ekilen fidelerin başarıyla çıktığını belirten Ekosistemi ve Doğayı Koruma Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, "Aynı zamanda Adnan Menderes Üniversitesi Biyoloji Bölümü ve Aydın Milli Eğitim Müdürlüğü’nün ortaklaşa hazırladığı, EKODOSD’un da destek verdiği, TÜBİTAK doğa eğitimi ve bilim okulları destek programı kapsamında “Zenginliğe Farklı Bir Bakış, Endemik Bitkilerimiz ve Tülüşah’ın Hikayesi” projesi kapsamında, Tülüşahın tanıtım ve farkındalık çalışmaları yapılmaktadır" dedi. Bazen bilmeden, bazen de bilinçli olarak Tülüşahların tahrip edildiğini ifade eden Sürücü, "Halbuki bitkinin bulunduğu bölgeler yeşil alan olarak bırakılsa, bitki yaşamaya devam edecek ve bulunduğu siteye de büyük değer katacaktır. Böylesine önemli endemik bir tür yok edilirken, daha sonra yerine peyzaj diye parayla kültür bitkisi alınıp dikilmektedir" dedi.
MAYIS AYINDA AÇMAYA BAŞLAYACAK
Sürücü, tülüşahların korunması için Aydın Valiliği, Kuşadası Kaymakamlığı, Kuşadası Belediyesi’nin destek verdiği Tür Koruma Eylem Planı, Aydın Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü, ADÜ Biyoloji Bölümü, Yaylaköy Muhtarlığı ve EKODOSD işbirliğiyle sürdürüldüğünü ifade etti. Mayıs ayının sonlarına doğru yaklaşık 2 metrelik boylarıyla sarıçiçeklerini açmaya başlayacak olan Tülüşahlar yoğun olarak Yaylaköy’de, Kuşadası merkezinde ise Güvercinada’da, Doğal Botanik Park’ta ve İkiçeşmelik Lila Evler’in yanında yetişiyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder