Böyle giderse “Gizli Açlık” çığ gibi büyüyecek!

 

12 Eylül 2023 14:25

Beyetav tarafından açıklanan “Gizli Açlık Raporu” okul çağındaki açlık ve gizli açlık sorununa dikkat çekiyor.

 

Dersim | Fotoğraf: Evrensel

 

Özer AKDEMİR

Okulların açılması ile birlikte öğrencilere okullarda bir öğün yemek tartışmalarının yeniden alevlendiği günlerde Bir Arada Yaşarız Eğitim ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı  (Beyetav) tarafından hazırlanan “Gizli Açlık - Çocuklara Okulda Ücretsiz Bir Öğün Raporu” yayınlandı.

Vakıf adına Gıda Mühendisi Dr. Bülent Şık imzasıyla hazırlanan raporun girişinde beslenmenin anne karnından yetişkin yaşa gelinceye kadar çocukların fiziki ve zihinsel sağlığı açısından önemine vurgu yapıldı. Ülkemizde çeşitli gıdaların fiyatlarının 2021 yılına kıyasla yaklaşık dört kat arttığı, 2023 yılının ilk yedi aylık döneminde ise gözlenen artışın %50’yi bulduğuna dikkat çekilen raporda, bu durumun bir gıda krizi olarak görülmesi gerektiği dile getirildi. Gıda krizinin en fazla, toplumun işsiz, güvencesiz ya da yeterli gelire sahip olmayan yoksul kesimlerini etkilediğine dikkat çekilen raporda; “Bu kesimler içinde en dezavantajlı kesim ise kadınlar ve çocuklardır. Toplumun yoksul kesimlerinin ve özellikle de çocukların beslenme hakkını güvence altına alacak politikalar acilen geliştirilmediği takdirde gizli açlık olarak bilinen sağlık sorunu bir çığ gibi büyüyecektir” denildi.

GİZLİ AÇLIK NEDİR?

Raporda gizli açlık, enerji açısından yoğun ancak besin öğeleri açısından fakir bir diyetin tüketilmesinin sonucu olarak enerji alımında bir eksiklik olmaksızın ortaya çıkabilen mikro besin öğesi (özellikle de vitamin ve minerallerin) eksiklikleri olarak tanımlanırken, “Gizli açlık et, yumurta, balık, baklagiller ve sebzeler gibi besin değeri yüksek gıdaları yeterli miktarda ve çeşitlilikte tüketmemekle bağlantılı bir sorundur. Eksikliği en çok gözlenen mikro besin öğeleri demir, çinko, iyot, B12 ve A vitaminidir.  Gizli açlık çocuklarda büyüme ve gelişmede ciddi sorunlara yol açar” ifadelerine yer verildi.

BİR GIDA KRİZİ İÇİNDEYİZ

Raporda, toplumun yoksul ya da kırılgan kesimlerinin gıda güvencesizliği açısından ne durumda olduklarını saptamaya yönelik iki yöntem önerisine yer verildi. Bu yöntemlerden Yaşamsal Açlık Göstergesinin çocuklardaki gizli açlık sorununu tespit etmek için doğruluk değeri yüksek ve uygulaması kolay bir yöntem olduğuna dikkat çekilen raporda, yerel yönetimler, sağlık hizmeti sağlayıcıları, sosyal hizmet sağlayıcıları, sosyal yardım/destek/dayanışma alanında çalışan sivil toplum örgütleri, öğretmenler ve küçük çocuklarla çalışan herkesin, yardıma ihtiyaç duyabilecek küçük çocukları ve aileleri belirlemek için Yaşamsal Açlık Göstergesi Anketi’ni kullanabileceği belirtiliyor. Bir gıda krizi içinde olunduğu, toplumun geniş kesimlerinin sağlıklı beslenme açısından ciddi sorunlar yaşadığı ve bu sorunun mevcut şartlarla bu şekilde devam ederse daha da derinleşeceği tespitinin yapıldığı raporda, “Çocuklara iyi bir hayat sağlamak siyasal iktidar için kamusal bir görevdir; ancak her yurttaş için de ahlaki bir sorumluluktur. Çocuklara okullarda ücretsiz bir öğün sağlamak, onların fiziksel ve zihinsel sağlıkları açısından büyük yararlar sağlayacaktır” ifadelerine yer verildi.  

SEÇİM ÖNCESİ VAATLER RAFA KALKTI

Ülkemizde Mayıs ayındaki seçimler öncesinde iktidar ve muhalefetteki partilerin en önemli gündem maddelerinden biri olan çocuklara ücretsiz bir öğün sağlamaya yönelik tartışma ve programların rafa kalktığının belirtildiği raporda, “Milli Eğitim Müdürlükleri tarafından 2023/2024 eğitim öğretim yılı içerisinde ana sınıflarının beslenmesi için bakanlığın herhangi bir tasarrufu olmadığı belirtiliyor. Gıda krizi seçim öncesi döneme kıyasla daha çok derinleşmesine rağmen, ortada okula giden her çocuğa ücretsiz bir öğün sağlama hedefinin ne zaman-nasıl gerçekleştireceğine dair bir tartışmanın, okulda ücretsiz beslenme hizmetini yaygınlaştırmaya yönelik kapsamlı bir planın olmaması kabul edilemez. Esasen bu önemli meseleyi çözmek için siyasal iktidarın bir niyeti olduğu da şüphelidir” denildi.  

OKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN SAĞLIKLI BESLENMESİ İÇİN BAZI ÖNERİLER

Çocuk sağlığını, sosyal refahı ve toplumsal hayatın barış ve eşitlik içinde devam edebilmesi için en önemli şeylerden birinin okul öncesi, kreş ve ana sınıflarında olan çocuklarla, okul çağındaki çocuklara ücretsiz sağlıklı beslenme desteğinin sağlanması olduğuna vurgu yapılan raporda buna dair bazı öneriler şu maddeler halinde sıralandı;

• Okullarda çift devre eğitime son verilmeli. Bu konuda gereken yeni okul inşaatı hızla bitirilmeli ve öğretmen-çalışan atamaları yapılmalı.
• İlk ders saatinde beslenme yapılmalı.
• Beden eğitimi dersi her gün olmalı.
• Okullardaki öğrenci kantinlerinin özel işletme statüsünden çıkarılıp birer mutfak birimine dönüştürülmeli
• Fiziki imkânı yeterli olan okullarda yemekhaneler yeniden işler kılınmalı. Fiziki imkânları yetersiz olan okullarda ise Milli Eğitim İl ve İlçe Müdürlüklerine bağlı yemekhaneler oluşturulmalı ve bu merkezi yemekhaneler vasıtasıyla okullara beslenme desteği sunulmalı.
• İlköğretim, ortaöğretim ve lise müfredatında sağlıklı beslenme, ekoloji ve gıda güvenliği dersleri yer almalı.
• Okullarda ebeveynlere yönelik sağlıklı beslenme ve gıda güvenliği eğitimleri verilmeli.
• Çocukların sağlıklı büyüme ve gelişimleri aile sağlığı merkezleri ile okul idaresinin koordinasyonunda takip edilmeli.
• Halkın beslenme rehberi yazılmalı.

 https://www.evrensel.net/haber/498739/boyle-giderse-gizli-aclik-cig-gibi-buyuyecek