01 Nisan 2024 12:26
Cengiz Holding’in Kazdağı’ndaki altın madenine açılan davada bilirkişi raporu belli oldu. Raporda, madenin zararlarına dikkat çekildi, kamu yararı bulunmadığı belirtildi.
Halilağa, maden araştırma sondaj sahası | Fotoğraf: Özer Akdemir/Evrensel
Özer AKDEMİR
İzmir
Kazdağı’nda Cengiz Holding tarafından işletilmek istenen altın-bakır madenine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından verilen ÇED olumlu kararının iptali için açılan davada bilirkişi raporu belli oldu. Bilirkişiler maden işletmesinin kamu yararına olmadığını belirten raporlarını mahkemeye sundular.
BİLİRKİŞİ RAPORU MAHKEMEYE SUNULDU
Çanakkale’nin Bayramiç ilçesi, Hacıbekirler köyü yakınlarındaki Truva Bakır Maden İşletmeleri AŞ tarafından yapılması planlanan Halilağa Bakır Ocağı Kapasite Artışı, Cevher Zenginleştirme Tesisi ve Atık Depolama Tesisine ilk açılan davada ÇED Raporu iptal edilince şirkete Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca 2009/7 Genelgesi uyarınca ikinci bir ÇED olumlu raporu düzenlenmişti. Bu son ÇED Raporuna Çan Çevre Derneği, Kazdağı Doğal Ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Ayvalık Tabiat Derneği, Ege Ve Marmara Çevreci Belediyeler Birliği ve 91 yurttaş tarafından açılan davada mahkeme tarafından yaptırılan bilirkişi incelemesinin raporu davanın görüldüğü Çanakkale 1. İdare Mahkemesine ulaştı.
BAZI BİLİRKİŞİLER ÇED’İ ‘UYGUN’ BULDU
Orman, jeoloji, maden, harita ve çevre mühendisliklerinin yanı sıra arkeolog uzmanın da yer aldığı bilirkişi heyetinin hazırladığı raporda bazı uzmanlar ÇED’in uygun olduğu yönünde görüş belirtti. Ancak özellikle hidrojeoloji, jeoloji ve orman uzmanı bilirkişiler, raporda maden faaliyetlerinin yüzey ve yeraltı sularını olumsuz etkileme potansiyeli bulunması nedeniyle kamu yararına olmadığı, orman alanları artıyor diyerek maden tahsislerine gerekçe oluşturulmaya çalışılmasının doğru olmadığı ve entegre su taşıma projesinin bazı parçalarının ÇED raporunda yer almadığı gibi gerekçelerle olumsuz görüş bildirdiler.
105 sayfalık raporda bilirkişiler uzmanlık alanları ile ilgili özetle şu görüşleri dile getirdiler:
ÇED’E OLUMLU GÖRÜŞ
BİLDİREN BİLİRKİŞİ GÖRÜŞLERİ
Harita
Mühendisliği Disiplini açısından;
- Yapılacak faaliyet
alanlarının harita mühendisliği disiplini açısından konumsal olarak doğru
olduğu,
Arkeoloji
Bilimi açısından;
- Arkeolojik açıdan ÇED alanında
herhangi bir kalıntıya rastlanılmaması (keşif günü yer üstü incelemesi ve
kazım alanlarının gözlemleri ) ve yüzeyde herhangi bir keramik buluntuya
rastlanılmaması,
- Alana en yakın sit alanının
koruma altına alınarak etrafının çevrilmesi ile Arkeolojik açıdan herhangi
bir değerin etkilenmeyeceği,
Çevre
Mühendisliği Disiplini açısından;
- Projenin gerçekleştirme alanı
ve kapasitesinde değişiklik olmaması, dolayısıyla yeni ruhsat numarasıyla
ÇED sürecinin tekrar başlatılmasının mer’i mevzuat açısından uygun
olduğunu,
- Aynı bölgede gerçekleştirilecek
açık ocak madenciliği için su gereksinimini karşılayacak göletlerin inşası
ve diğer işlemlerin bütünsel olarak entegre bir proje olarak
değerlendirilebileceği,
- Projeye ilişkin toz ve gürültü
emisyonun mer’i mevzuat içinde kabul edilebilir düzeyde olduğu, ancak su
kullanımı ve atıksu oluşumuyla ilgili risklerin bulunduğu ve dolayısıyla
işletme döneminde de izleme çalışmalarının gerekli olduğu,
Maden
Mühendisliği Disiplini açısından;
- ÇED Dosyasının Maden ve Petrol
İşleri Genel Müdürlüğü, farklı ruhsatların birleştirilmesi durumunda
dikkat edilecek hususları sağladığı,
- ÇED kararının yeni
birleştirilen ruhsat için de geçerli olacağı,
- Patlatma kaynaklı çevresel
etkilerden proje alanına en yakın olan I. Derece Arkeolojik Sit Alanı ve
keşif esnasında görülen kaya oyma mezar benzeri yapılara herhangi bir
olumsuz etkisi olmayacağı,
- Açık ocak alanı için planlanan
rehabilitasyon planının madencilik disiplini açısından uygun olduğu,
“ÇED
RAPORUNDA ÖNEMLİ EKSİKLİKLER VAR”
Jeoloji
ve Hidrojeoloji Disiplini açısından;
- Dava konusu etkinlik ile ilgili
hazırlanmış olan ÇED Raporundaki jeolojik ve hidrojeolojik
değerlendirmelerin saha gerçekleriyle uyumlu ve yeterli düzeyde bilimsel
ve teknik ayrıntı içerdiği,
- Dava konusu etkinlik ile ilgili
hazırlanmış olan ÇED Raporundaki jeolojik ve hidrojeolojik
değerlendirmelerin bazı önemli eksikler içerdiği için projenin çevresel
etkilerinin en aza indirilmesi yönünden yeterli görülmediği, etkinlik
kapsamında açık ocak madenciliğiyle sahadan sıyrılma, kazılma, delme,
patlatma yoluyla önemli miktarda malzeme alınarak yükleme ve taşıma
etkinliklerinin yapılacağı; dağ, yamaç vb., yok edilerek çukurlar
açılacağı, oluşturulan atık döküm sahası, stok ve malzeme depolama sahalarıyla
yüzey topoğrafyasının değiştirileceği, tüm bu etkinliklerin yüzey ve
yeraltı sularını olumsuz etkileme potansiyeli bulunması nedenleri ile söz
konusu projede kamu yararı bulunmadığı,
“MADEN TAHSİSLERİNE
GEREKÇE OLUŞTURULMAYA ÇALIŞILIYOR”
Orman
Mühendisliği Disiplini açısından;
- ÇED raporunda Türkiye’de orman
sahasının 23,1 milyon hektara yükseldiği ve ağaç servetinin arttığı ifade
edilmektedir (s 3301). Halbuki son yıllarda tahsislerle orman niteliğini
kaybeden alanlar bu rakamdan düşülmemiştir. Diğer yandan orman varlığı
artsa bile arazi kullanma disiplinine göre Türkiye’de orman örtüsü altında
olması gereken orana ulaşılamamıştır. Dolayısıyla orman alanları artıyor
diyerek maden tahsislerine gerekçe oluşturulmaya çalışılmasının doğru olmadığı,
- Ormanlar hem sağlığımızın hem
de tarımın garantisidir. Küresel ısınma etkilerini göstermeye başlamıştır.
Türkiye’nin de üye olduğu ülkeler arası iklim platformu IPCC küresel
ısınmanın etkilerini azaltmaya yönelik olarak orman varlığının korunmasını
ve artırılmasını önermekte olduğu,
“ENTEGRE
PROJENİN PARÇALARI ÇED RAPORUNDA YOK”
- Entegre projenin maden ocağı,
ATD gibi kısımları yanında projeye su sağlayacak olan Hacıbekirler 1 ve 2
göletleri ile bu göletlere Kocaçay’dan su taşıyacak boru hattı gibi olmazsa
olmaz parçaları ÇED raporunda yer almamıştır. Projenin gerekli bu
parçalarının ÇED raporuna dahil edilmemesi ÇED yönetmeliği 25/1’e uygun
olmadığı kanaatine varıldı.
Madenin ÇED alanı, Çanakkale iline yaklaşık
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder