05 Nisan 2024 04:45
Silikozis hastası olan ve bu nedenle işten çıkarılan Çineli Maden İşçisi Uğur Aydoğdu, maddi olanaksızlıklar içerisinde hukuk ve yaşam mücadelesine devam ediyor.
Fotoğraf: İlyas Tekin
Özer AKDEMİR
İzmir
Kuvars ve feldspat madenlerinde çalışırken silikozis hastası olan ve bu nedenle işten çıkarılan Çineli Maden İşçisi Uğur Aydoğdu, maddi olanaksızlıklar içerisinde hukuk ve yaşam mücadelesine devam ediyor. Hasta olduğu için çalışamayan Aydoğdu’nun kendisini sağlığından eden çalışma koşulları nedeniyle şirketlere karşı açtığı davada istenen 7 bin 500 liralık bilirkişi ücretini yatıracak maddi durumu olmadığı için haklı olduğu bir davayı bilirkişi incelemesi yapılamadığı için kaybetme riski ile karşı karşıya.
ADLİ YARDIM TALEBİ REDDEDİLMİŞTİ
Aydoğdu’nun hukuk mücadelesi yine maddi olanaksızlıklar nedeniyle bir kez daha tıkanma noktasına geldi. Silikozis hastası işçinin davasının son sürecini sorduğumuz Avukatı Hicran Danışman tazminat davasını 5 Ekim 2020’de açtıklarını belirterek, “Davayı açarken adli yardım talepli açtık. Dosyaya bir mal varlığının, bir ek gelirinin vb. olmadığına dair gerekli belgeleri ile fakirlik belgesini de sunmamıza rağmen adli yardım talebimiz işçinin iş göremezlik aylığı alıyor olması nedeniyle reddedildi. İş göremezlik aylığı o tarihte 360 TL idi; bugün ise 800 TL! Mahkemeye harcı yatıralım ancak bilirkişi ücretini dosya bilirkişiye gönderileceği zaman yatıralım dememize rağmen mahkeme bilirkişi ücretini de yatırttı. Aradan geçen zaman içerisinde son duruşmada, işçinin meslek hastası olmasındaki kusur oranlarının tespiti için 7 bin 500 TL bilirkişi ücretini yatırmamız için mahkeme iki haftalık kesin süre verdi. Bu süre 11 Nisan’da doluyor” dedi.
Mahkemeye, işçinin durumunu anlatan, adli yardım taleplerini tekrarlayan, aksi halde bilirkişi ücretinin dava sonunda haksız çıkan taraftan alınmak üzere şimdilik hazineden karşılanmasını talep eden bir dilekçe verdiklerini ancak bu talebin değerlendirilmediğini aktaran Danışman, “Uğur, hakimle görüşmeye gitti ancak hakim, bayram sonuna kadar izinliymiş. Gelinen noktada bu bilirkişi ücretini 11 Nisan’a kadar mahkeme veznesine yatırmazsak, işçinin meslek hastası olmasının yegane kusuru işçiye yüklenecek. Oysa işçinin hiçbir kusuru yok. Tüm kusur maden şirketlerinde” dedi.
Silikozis hastası işçiler raporlarını gösteriyor | Fotoğraf:Özer Akdemir/Evrensel
21 YIL MADEN İŞÇİLİĞİ YAPTI
Bugün 50 yaşında olan Maden İşçisi Uğur Aydoğdu, askerden geldikten hemen sonra, 23 yaşında başladığı maden işçiliğini Çine’de faaliyet gösteren Kaltun, Eysim ve Kormad Madenlerinde 1997’den 2018 yılına kadar 21 yıl sürdürdü. Aydoğdu, Çine’de bu maden işletmelerinde çalışan yüzlerce işçide olduğu gibi iş yerlerinin sağlıksız çalışma koşulları ve toz nedeniyle tedavisi olmayan silikozis hastalığına yakalandı. Yeterli havalandırmanın ve fan sisteminin olmadığı denetim raporlarına yazılan bu işletmelerde toz içerisinde günde 8-10 saat çalışmak zorunda kalan Aydoğdu’nun hastalığı ortaya çıktıktan sonra işten çıkarılma gerekçesi ise meslek hastalığı değil ekonomik kriz oldu. Uğur, Kaltun şirketi patronun ekonomik krizi gerekçe göstererek 6-7 ay maaşlarını yatırmaması üzerine 16 yıl alın teri akıttığı şirketten “Hiç olmazsa toplu bir para alıp geçimimi sağlarım” diye tazminatını alarak ayrıldı. Daha sonra Çine’deki bir başka maden firması olan Eysim’de işe başlayan Aydoğdu 2015-2017 yılları arasında Eysim şirketinde de seramik, kompoze taş gibi işlerin yapıldığı yine tozlu bir ortamda çalıştı.
SAĞLIK RAPORU ALIRKEN ÖĞRENDİ
Buradan da iş koşulları nedeniyle ayrılmak durumunda kalan Uğur’un son çalıştığı maden işletmesi ise Kormad Madencilik oldu. Kormad’da, 2017-2018 yılları arasında kuvars madeninin toz haline getirildiği tesislerde, yüzde 80’i kapalı bir ortamda çalışan Uğur, sağılığının giderek kötüleşmesi ve Söke ilçesi yakınlarındaki işletmenin Çine’ye uzaklığı nedeniyle kendi isteğiyle iş yerinden ayrıldı. Sonrasında aynı firma tarafından tekrar işe çağrılan Aydoğdu işe giriş sürecinde almak istediği sağlık raporlarında akciğer filminde ciğerlerinde toz çıktığı gerekçesi ile işe alınmadı.
MESLEK HASTASI TANISI KONDU
Hasta olduğunu bu şekilde öğrenen Uğur Aydoğdu 2018 yılında nefes darlığı, öksürük şikayetleri ile gittiği Aydın Devlet Hastanesinden Ankara Mesleki ve Çevresel Hastalıklar Hastanesine yönlendirildi. On beş günlük tedavinin ardından haziran 2018 yılında silikozis tanısı konularak taburcu edilen Aydoğdu, günlerce nefes almakta güçlük çekerek korkunç acılarla boğuşarak yaşadı. Aydoğdu’yu, İzmir Dokuz Eylül Üniversite Hastanesinde muayene eden Prof. Dr. Arif Hikmet Çımrın 2019 yılında silikozis tanısını yineledi. Hastalığını iki çocuğundan gizlemeye çalışan, işten çıkarıldıktan sonra başvurduğu her yerden silikozis hastası olması nedeniyle ret cevabı alan Aydoğdu aylar sonra işe girdiği bir lojistik firmasında iş makinesi operatörlüğünde sigortasız bir şekilde 6 ay kadar çalışabildi.
Aydoğdu ve Çine’deki diğer silikosiz hastası maden işçilerinin dramlarını yansıttığımız haberlerimiz sonrası diğer gazete ve televizyonların da haber yapması Aydoğdu ve bu işçiler için ciddi sorunlar doğurdu. FOX (NOW) TV’nin ana haber bülteninde silikozis hastası olarak yaşadıklarını anlatan Uğur’un bu röportajı sonrası çalıştığı lojistik firmasına baskı yapan maden şirketi patronları Aydoğdu’nun buradan da çıkarılmasına neden oldular. İşsiz kalan Aydoğdu’ya aldığı sürekli iş göremez raporu sonrası 2020 yılında 365 liralık iş göremezlik aylığı bağlandı.
Fotoğraf: Özer Akdemir / Evrensel
"ALAMADIĞIM NEFESİN HAKKINI İSTİYORUM"
Çalıştığı koşullar nedeniyle sağlığı bozulan, yaşamını altüst eden üç maden işletmesi aleyhine tazminat davası açan Aydoğdu için bu hukuk süreci de ciddi bir yük oldu. Evindeki elektriğin, suyun faturasını dahi yatıramadığı bir süreçte müvekkilinin mahkeme masraflarının devlet tarafından ödenmesi için adli yardım talebinde bulunan Aydoğdu’nun Avukatı Hicran Danışman, Aydoğdu’nun aldığı aylık 365 lira (bugün 800 lira kadar) sürekli iş göremez maaşını gerekçe gösteren Çine Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından, adli yardım talebine ret yanıtı aldı. Tazminat davası açabilmek için mahkeme veznesine 1500 liralık gider avansını kayınpederinin kredi kartından çekerek yatırabilen Aydoğdu, o sürece dair gazetemize, “Çalıştığım üç maden şirketindeki tozlu koşullar yüzünden hasta oldum. Hastalandığım günden bu yana alamadığım nefesin, ağrıyan göğsümün, ağlayan çocuklarımın hakkını istiyorum ben. Adalet istiyorum!” diye konuşmuştu.
YAKIN DÖNEMDE ÇİNE’DE ÜÇ İŞÇİ ÖLMÜŞTÜ
Çine'de silikozis hastalığına yakalanan işçilerden üçü yakın dönemde bu sebeple hayatını kaybetmişti.
2019’un nisan ayında Nazilli Devlet Hastanesi yoğun bakım servisinde yatan silikozis hastası Maden İşçisi Sedat Kara yaşamını yitirmiş, cenazesi Çine Yolboyu köyünde defnedilmişti.
Eysim Madencilik’te çalışırken silikozis hastalığına yakalanan Maden İşçisi Halil Özen de 2020’nin eylül ayında hayatını kaybetmişti.
Yine Eysim maden işletmesinde çalışırken hastalığı nedeniyle işten çıkarılan 42 yaşındaki Hakkı Tosun da 2022’nin aralık ayında Aydın Menderes Üniversite Hastanesinde yaşamını yitirmişti.
BÜTÜN YAŞAMI ETKİLİYOR
Çine’deki kuvars ve feldspat madenlerinin çıkarıldığı yaklaşık 25 maden ocağında çalışan işçiler soludukları zehirli toz yüzünden silikozis ve KOAH gibi hastalıklara yakalanırken, bölgede yaşayan insanlarda ise kanser hastalıklarının artmaya başladığı ve toprakta biriken zehirli kimyasallardan dolayı hayvanlarda da çeşitli hastalıklar tespit edildiği ortaya çıkmıştı.
Reklam
Reklam
2019’da Evrensel’e konuşan Çine Çevre ve Yaşam Platformu (ÇİYAP) Sözcüsü Ahmet Uslu, “Bu işletmeler flotasyon yani madenleri ayrıştırma işlemi için kullandıkları çok zehirli maddeleri Çine Çayı ve Menderes Nehri’ne akıtıyorlar. Bu kimyasallar içme suyunun kirlenmesine, balık ölümlerine neden olurken tarım arazilerine ve doğaya çok büyük zarar veriyor. Burada beslenen hayvanlarda çeşitli hastalıklar tespit edildi. Çine’de kanser ve guatr hastalığı gittikçe artıyor” demişti.
Aynı tarihte gazetemize açıklama yapan Aydın Tabip Odası Başkanı Hakan Karagözlü, arıtma tesisleri kurulmadan işletilen denetimsiz organize sanayi bölgelerinin, yerleşim yerlerine ve tarım arazilerine kurulan maden ocaklarının ve jeotermal tesis sayılarının giderek artmasıyla Aydın’ın yaşanabilir bir kent olmaktan çıktığını söyleyerek, havanın, suyun ve toprağın gün geçtikçe daha çok kirlenmesiyle insan sağlığının büyük bir tehdit altında kaldığını dile getirmişti.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder