Özer AKDEMİR
Bartın Üniversitesi Orman Mühendisliği Bölümü öğretim
üyeleri Prof. Dr. Erdoğan Atmış ve Dr. Öğretim Üyesi Hikmet Batuhan Günsen
tarafından hazırlanan "Türkiye’de Orman Değişimi ve Ormansızlaşma
Analizi" adlı makalede, Türkiye’de orman artışı olup olmadığı ve bunun
nedenleri 81 il düzeyinde ayrı ayrı sorgulandı. International Forestry Review
dergisinin yeni sayısında yayımlanan makalede, Türkiye ormanlarının artışının
ağaçlandırma çalışmalarından öte kırdan kente göç ile ilgili süreçlerden kaynaklandığı
ortaya konuldu.
Türkiye Ormancılar Derneği tarafından 5 Haziran Dünya Cevre
Günü’nde yayımlanan "Türkiye Ormancılığı: 2019 Raporu" iktidarın
ormancılık alanında övgüyle bahsettiği bir çok icraatının aslında hiç de öyle
olmadığını göstermişti. Ormancılık Raporu’nda Türkiye’de ormanların artmasının
AKP iktidarının yaptığı ağaçlandırma çalışmalarından kaynaklanmadığı açıkça
yazılmış, Türkiye’de ormanların arttığı söyleminin de su götürür olduğu
belirtilmişti.
Fotoğraflar: Özer Akdemir/Evrensel
GÖÇ VEREN YERLERDE ORMANLAR ARTMIŞ
Atmış ve Günsen'in çalışması da bu rapordaki bilgileri
doğrular nitelikte. Makaleye göre Türkiye’de 2005 ile 2015 yılları
arasında 60 ilde orman alanı artısı olurken, 2 ilde bir değişiklik
olmadı. Çalışma 19 ilde ise orman alanlarının azaldığını ortaya koyuyor.
Makalede ormanı artan yerlere bakıldığında özellikle göç veren ve kırsal nüfusu
azalan illerde ormanların arttığı ortaya çıkıyor. Göç alan ve nüfusu artmakta
olan illerde ise orman alanlarının azaldığı sonucuna varılmış. Çalışmada,
özellikle Marmara Bölgesinde bulunan iller içinde Sakarya, Yalova ve Bilecik
dışındaki 7 ilde (İstanbul, Bursa, Kocaeli, Balıkesir dahil) orman alanlarının
azalmakta olduğu, bunun yani sıra bu illerde orman serveti ve yıllık artımda da
azalma olduğunun net bir şekilde ortaya çıktığı ifade ediliyor. Çalışmayı yapan
bilim insanları bu durumu şöyle yorumluyorlar; "Ormanlık alanlardaki
azalma, özellikle hızlı kentleşme ve sanayileşmenin etkisiyle, yoğun nüfus
artışının yaşandığı illerde görülmektedir. Ayrıca, bu illerdeki ormanlık
alanların yeni yasal düzenlemelere dayalı tahsisler nedeniyle daha da
parçalanmış olduğu ortaya çıkmaktadır. Diğer bir bulgu, toplam orman alanındaki
artışın, Türkiye ormancılık örgütü tarafından yapılan ağaçlandırma çabalarının
bir sonucu olmadığı, nüfusun sosyoekonomik yapısındaki değişikliklerden ve
kırsal kesimden kentlere göç gibi ilgili süreçlerden kaynaklandığıdır".
Fotoğraflar: Özer Akdemir/Evrensel
TÜRKİYE'NİN BATISINDA ORMAN ALANLARI AZALMIŞ
Makalenin sonuç bölümünde dünyadaki ormanlık alanlardaki
genel düşüşe rağmen, Türkiye, 2005-2015 döneminde ormanları artan ülkelerden
biri olduğu ifade edilirken, bununla birlikte, ülkedeki ormanların değişimi il
düzeyinde analiz edildiğinde, tüm illerde eşit olmayan bir büyümenin
gözlemlendiğinin altı çiziliyor. Orman alanlarının azaldığı illerin,
Türkiye'nin batısında, Marmara ve Ege bölgelerinde olduğuna dikkat çekilen
makalede, Batı Karadeniz'de orman alanlarının azaldığı illerin de ormanları
parçalanmış, ormancılık faaliyetleri yüksek ve göç oranı yüksek iller olduğuna
işaret ediliyor.
Bazı bölgelerdeki ormanlık alanlardaki artış ve
diğerlerindeki azalmanın ormanların bölgesel dağılımındaki değişiklikleri
gösterdiğinin ifade edildiği makalede, "Bu değişiklik, özellikle orman
alanlarının azaldığı bölgelerde, özellikle biyolojik çeşitlilik olmak üzere,
ormanların sunduğu hizmetleri olumsuz yönde etkileyecektir. Bazı illerde orman
alanlarının azalması, Türkiye'nin ulusal ormancılık politikasının üç amacından
biri olan ormanların korunmasının ve geliştirilmesinin Türkiye genelinde aynı
şekilde gerçekleştirilemediğini ortaya koymaktadır" denildi.
Fotoğraflar: Özer Akdemir/Evrensel
TAHSİS EDİLEN ALANLAR DA HALEN ORMAN GÖRÜLÜYOR
Türkiye'de, kentsel nüfusun yüksek olduğu, hızlı kentsel
nüfus artışı ve aşırı göç alan illerde ormansızlaşmanın görüldüğünün
belirtildiği makalede şu görüşlere yer verildi; "Aynı zamanda, azalan
ormanlara sahip illerin çoğu, 6831 sayılı Orman Kanununun 2B Maddesi uyarınca
orman sınırları dışına çıkarmaların olduğu illerdir. Orman alanları madencilik,
turizm ve ulaşım gibi orman dışı amaçlar için kullanılarak orman ekosistemi
olarak niteliğini yitirmiş olmasına rağmen halen yasal olarak yürürlükteki
mevzuat uyarınca orman alanı olarak sayılmaktadır. Bu ormancılık dışı tahsisler,
kentleşmenin yoğun olduğu ve ormanların azaldığı Marmara, Ege ve Akdeniz
bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Bu göz önüne alındığında, hızla artan bir kentsel
nüfusun ve ormancılık, madencilik ve turizm alanlarında ekonomik kalkınmaya
odaklanan hükümet politikalarının, Türkiye'nin illerinde ormansızlaşmayı
etkilediği görülmektedir" denildi.
Makalede ormanlarda yapılan madencilik, enerji, eğitim,
altyapı, turizm vb. ormancılık dışı faydalanma ve tahsislerin bugün geldiği
durum sorgulanırken, 2016 yılı itibariyle 672 bin hektara ulaşan bu tahsislerde
fiili durumda orman ekosistemi yok olduğu halde, hukuki olarak oranın hala
orman alanı sayılması nedeniyle yok olan bu ormanların kayıtlara
geçirilmediğine de vurgu yapıldı.
ORMAN ARTIŞININ KÜÇÜK BİR KISMI AĞAÇLANDIRMALARDAN
Türkiye'deki toplam orman alanlarının arttığının aktarıldığı
makalede 2005-2015 döneminde ormanlık alanlardaki gözlenen artışın sadece küçük
bir kısmını oluşturan ağaçlandırma nedeniyle olduğu dile getirildi. Makalede şu
görüşlere yer verildi; "Ormanların artışının ana nedeni, Türkiye'nin
kırdan kente göç gibi sosyoekonomik yapısındaki değişimdir. Bu çalışmanın
bulguları, yüksek nüfuslu sanayileşmiş bölgelerde orman alanlarının, yıllık
cari artışın ve orman servetinin azaldığını, bazı ormanlarda ise yıllık cari
artış ve orman servetinin arttığını göstermektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder