Kırgız köylüler Rus maden kampına saldırdılar

 http://www.reuters.com/article/2012/11/29/us-kyrgyzstan-mining-idUSBRE8AS0YA20121129
http://impunitywatch.com/protesters-clash-with-police-over-kumtor-gold-mine/ 

 

 Türkçe Çeviri: Ekrem TUFAN (Çanakkale 18 Mart Ünv.)

(Reuters)- Güney Kırgızistan’da köylüler, çevreye zarar vermekle suçladıkları Rus altın maden şirketi için çalışan jeologlara (yerbilimcilere) saldırdılar.

Polis ve maden kampı işletmecisinin söylediğine göre, Batken Bölgesi’nin köylüleri, küçük bir maden şirketi (özel) olan Almazintex’in iki farklı noktada altın madeni için yaptığı sondaj çalışmalarını durdurması taleplerini dikkate almaması sonucu madencilerin kampını bastılar.

Bölgeden sorumlu polis biriminin sözcüsü Talaibek Susumbayev’in açıklamasına göre, “Kampta var ola her şey ateşe verildi ve bu nedenle inceleme yapılmaktadır”.

Kırgızistan’ın Rus ve Amerikan askeri hava üslerine ev sahipliği yapan, eski Sovyetler Birliği’nin yoksul ülkesi Kırgızistan’ın yeni hükümeti altın, kırılgan ekonomisini düze çıkarmak amacıyla kömür vb madenler için yabancı yatırımcılar arıyor. Daha önce sözleşme imzalanan Kanadalı altın şirketi Centerra Gold’un Kumtor adlı madeninde bu yılki verim çok düşük ve madencilik, Orta Asya ülkesi Kırgızistan için çok önemli. Geçtiğimiz yıl Kumtor Madencilik’in Gayrı Safi Milli Hasıla’ya (GSMH) tek başına katkısı %12 idi.

Kumtor Madencilik’e giden tek yol olan yüksek rakımlı yol, protestocular tarafından belirli aralıklarla kesildi. Öte yandan, ulusalcı siyasetçilerin de desteklediği diğer madenlere son onsekiz ayda yapılan saldırılar, yatırımcının (Centerra Gold Şirketi) güvenini sarstı. Batken Bölgesi’ndeki ilk saldırı 19 Kasım’da, Aprelskoye altın yatağına gerçekleştirildi. Maden kampının üst düzey yöneticisi Vladimir Smirnov, yaklaşık 150 köylünün sondaj çalışması yapan jeolojistlerin (yerbilimcilerin) yiyeceklerini, petrollerini ve kişisel eşyalarını çaldıklarını söyledi. 22 Kasım’da yetmiş kişi geri döndü ve bu sefer geçici konaklama amacıyla kullanılan vagonu yaktılar ve kazı için kullanılan çelik matkap teçhizatına el koydular. Bu saldırıda hiç kimse zarar görmedi.

Batken Bölgesi vali yardımcısı Atambek Botoyev, protestocuların maden yatağında tekrar başlayan jeolojik araştırmalara son verilmesini istiyorlar. Vali yardımcısı, köylülerin maden şirketini nehirlerini kimyasal maddelerle zehirlemekle suçluyorlar dedi.

 

MADENCİLİK KARŞITI SÖYLEM (RHETORIC)

Almazibtex’in altın madeni yatağından sorumlu taşeron firması Uluslararası A.Z.’nin genel müdürü Sergei Yurchenko, bu söylemi reddediyor. Yurchenko şirketin, on yıl fazla bir zamandan beri bölgede yollar ve köprüler yaptığını söyledi. Ayrıca, “belki de birileri lisansı bizden almak istiyor veya yoksul nüfusun olduğu bu bölgede birilerine bunun için para ödemiş olabilir” diye ekliyor. Köylüler, sık sık çevresel konuları önplana çıkartıyorlar ve daha fazla ulusa paylaşım istiyorlar. Fakat muhalif siyasetçiler, iktidara karşı aynı zamanda madencilik karşıtı bir söylem de geliştirdiler. Geçtiğimiz ay, Kumtor madeni üzerinden düzenledikleri ve liderliklerini yaptıkları protestolarla hükümete karşı darbe yapmak isteyen fakat başarısız olan muhalif üç parlamenter, yargılanacakları günü bekliyorlar.

Kırgızistan, protestocular tarafından 28 Ağustos’da, yeni yasaya göre televizyon aracılığıyla yapılan ilk parti madencilik lisansı ihalesini protestocuların basmasıyla iptal etmesi konusunda zorlandı.

Bunun yanında Talas Bölgesi’nde, Güney Afrika Altın Alanları ve Londra kökenli Chaarat Gold aldı müteahhit şirketin sahip olduğu ve Çinli bir şirket de dahil, bakır ve altın maden yataklarına da saldırı düzenlendi. 

(Yazar: Robin Paxton; Editör: Mike Nesbit)