DSİ, Bergama’daki Allianoi Antik kentinin üzerinin nasıl bir
yöntem ile kille kapatılıp, su altında bırakılacağını tespit için antik kent
civarında ölçüm çalışmalarına başladı. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Kurulu’nun antik kentle ilgili üç kez “1. Derece SİT alanı” olduğu görüşüyle
korunmasına hükmetmesine rağmen, Bergama’da kamuoyundan saklanan “gizli” bir
toplantı sonrası alınan kararla Alianoi ve Hasankeyf için için “infaz kararı” verildi.
Gizli toplantıda alınan infaz kararı
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’nun, Resmi Gazete’nin
27.10.2006 tarihli sayısında yayımlanan “Baraj alanlarından etkilenen taşınmaz
kültür varlıklarının korunması” ile ilgili ilke kararının ardından beklenen ve Hasankeyf’le
Allianoi’nun geleceğini belirleyeceği dile getirilen gelişme geçtiğimiz
günlerde Bergama’da yapılan “gizli” bir toplantı sonrası netleşti. Konuyla
ilgili sivil toplum örgütlerine ve kamuoyuna hiçbir bilgi verilmeden
gerçekleştirilen toplantı bu nedenle “gizli” olarak nitelenirken, toplantıya
sadece İzmir II Numaralı KTVK Bölge Kurulu ve DSİ yetkililerinin katıldığı öğrenildi.
Gizli toplantı ile ilgili edindiğimiz bilgilere göre; Bergama Belediyesi’nde
gerçekleştirilen toplantıda Anıtlar Yüksek Kurulu’nun “skandal” olarak
nitelenen yetki ve sorumluluğunu D.S.İ.’ye devreden ilke kararının baz alınarak,
yeni bir karara varıldı. Koruma Bölge
Kurulu toplantı sonrasında bugüne kadar aldığı üç kararın tam aksine Allianoi'un
su altında bırakılarak “korunması” planına olur verdi. Daha önce gündeme getirilen
ve bilim çevreleri tarafından “son derece bilim dışı” olarak nitelenen bu planın uygulanacağına dair
kararın ilgili yerlere dağıtımı da gerçekleştirilmedi. Kurul toplantı sonucu
hakkında bilgiyi sadece DSİ’ye iletirken, DSİ’de vakit geçirmeden geçen hafta
içerisinde Alianoi’un nasıl kille kapatılıp su altında bırakacağını
kararlaştırmak için arazide ölçüm çalışmalarına başladı.
“Bilim dışı” bulunmuştu
1800 yıllık Alianoi Antik kentinin Yortanlı Barajı’nın
suları altında kalmasını önlemek için yapılan çalışmaların ardından ortaya bazı
görüşler ileri sürülmüştü. Birçok tartışmanın ardından Bergama Müze Müdürü’nün
en son çözüm önerisi olarak sunduğu,
Allianoi’un üzerinin mil ile kapatma teklifi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler
Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulan Akademik uzmanlarca reddedilmişti. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İzmir I ve II
Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulları tarafından I. Derecede
Sit Alanı ilan edilen antik kenti sular altında bırakacağı bilinmesinerağmen
Yortanlı Barajı için büyük yatırımlar yapıldı. Yortanlı Barajı gölet alanının
tam ortasında ortaya çıkartılan Allianoi, 40-50 yıl ömür biçilen barajın su
tutması durumunda 30m. suyun altında kalacak ve bu arada gölet alanına en az 17
m. alüvyon dolacak. Antik kentin
üzerinin mille kapatıldıktan sonra su altında bırakılarak korunma önerisi
Allianoi Kazı Heyeti Başkanı Dr. Ahmet Yaraş’ın ilk günden bu yana bunun çözüm
olmadığını ileri sürmesine karşın tek çözüm olarak sürekli gündemde tutuldu. Bu
sorunu görmezlikten gelmekle eşdeğer olduğunu belirten Yaraş, Allianoi’un
üzerinde biriken suyun, devamlı hareket
halinde olacağından mil ile kapatılsa bile antik kente zarar vereceğini, hatta
tümüyle gözden çıkarılacağını dile getirmişti. Bilimsel kritere dayanmayan ve
akademik verilerden tamamen uzak olarak nitelenen teklifle ilgili ısrar üzerine
bakanlık tarafından bir komisyon oluşturularak teklifin olabilirliği
araştırılmıştı. Mimar, arkeolog, restorotörler ve konservatörlerden oluşan
akademik komisyon hazırladığı raporda Allianoi’un dünya kültür mirasında önemli
bir yere sahip olduğunu ve mutlaka korunması gerektiği vurgulamış, “mil ile
korumanın kesinlikle mümkün olmadığını ve mutlaka gelecek nesillere bırakılması
gerektiği”ni belirtmişti.
“Hükümet günah keçisi yaratıyor”
Kazı heyeti başkanı Yard. Doç. Dr. Ahmet Yaraş, son olarak
Bergama’da yapılan “gizli” toplantıda çıkan antik kentin mille örtülmesi
kararına sert tepki gösteriyor. Bundan önceki bilim komisyonunun kentin su
altında korunmasının mümkün olamayacağını çok net ifadelerle yazdığını
hatırlatan Yaraş, “Şimdi o komisyonun aldığı karar mı yanlış yoksa yeni bir
metot mu geliştirildi? Üstelik o komisyonda restorasyon ve mimarlık bölümünden
akademisyenler vardı” diyor. Alianoi’nin su altında kalmasının metodunu tekrar
kararlaştırmak için Koruma Kurulu’nun yeni oluşturdukları bilim komisyonuna
danıştığını,
Bilim komisyonun hazırladığı raporun sonuç kısmında da net olarak ‘mevcut hükümet’ bilir dediğini aktaran Yaraş, “Hükümeti oluşturan bakanların müsteşarları bu rapora dayanarak Anıtlar Yüksek Kurulu’nda karar aldılar. “Koruma kurulu; Anıtlar Yüksek Kurulu’nun yani 16 üyesinden 10’u -yani kültür varlıkları konusunda kesinlikle hiçbir eğitim almamış müsteşarlar ve Genel Müdürlerden oluşan bürokrattın aldığı bu kararı- benimsedi. Kısaca Allianoi ve diğerleri için İnfazı verdi” diye konuşuyor. Koruma Kurulu şimdi aldığı bu kararı daha da netleştirmek ve kendini aklamak için konuyu tekrar bilim komisyonunun önüne getirdiğinin altını çizen Yaraş, bu durumun günah keçisinin hükümet değil bilim komisyonu olması için paslaşma olduğunu düşünüyor. Yaraş, aynı şeyin Hasankeyf için de gündeme getirileceğinin özellikle altını çiziyor.
Bilim komisyonun hazırladığı raporun sonuç kısmında da net olarak ‘mevcut hükümet’ bilir dediğini aktaran Yaraş, “Hükümeti oluşturan bakanların müsteşarları bu rapora dayanarak Anıtlar Yüksek Kurulu’nda karar aldılar. “Koruma kurulu; Anıtlar Yüksek Kurulu’nun yani 16 üyesinden 10’u -yani kültür varlıkları konusunda kesinlikle hiçbir eğitim almamış müsteşarlar ve Genel Müdürlerden oluşan bürokrattın aldığı bu kararı- benimsedi. Kısaca Allianoi ve diğerleri için İnfazı verdi” diye konuşuyor. Koruma Kurulu şimdi aldığı bu kararı daha da netleştirmek ve kendini aklamak için konuyu tekrar bilim komisyonunun önüne getirdiğinin altını çizen Yaraş, bu durumun günah keçisinin hükümet değil bilim komisyonu olması için paslaşma olduğunu düşünüyor. Yaraş, aynı şeyin Hasankeyf için de gündeme getirileceğinin özellikle altını çiziyor.
“Bu ne perhiz…”
Öte yandan, Kültür ve Turizm Bakanlığının hazırlayıp
Bakanlar Kurulunun 04.12.2006 tarihli kararnamesi ile Cumhurbaşkanına
gönderilen, Cumhurbaşkanın da 16.12.2006
tarihindeki onayı ile yürürlüğe giren 11354 sayılı karar “bu ne perhiz, bu nhe
lahana turşusu” deyimini haklı çıkaran cinsten. Resmi Gazete’nin 26378 sayılı
baskısında yayınlanıp yürürlüğe giren karara göre ; İzmir Bergama
Allianoi-Manisa Soma Menteşe Termal Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi
ilan edildi. Yortanlı barajının su tutması için bir yanda Allianoi’yi sular
altçında bırakacak projeleri yaşama geçirmek için her yolu deneyen iktidar
diğer taraftan Bakanlar Kurulu kararı ile yasa çıkararak Allianoi’nin Termal
Kültür Turizm Koruma ve Gelişim bölgesi ilan ediyor!... Seçim yaklaştıkça
siyasi iktidarın seçim öncesi vaatlerini yerine getirme telaşı artıyor. Bu
telaş yüzünden, siyasi iktidarın kılıcı bilimsel bir kazının ve 1800 yıllık
antik bir kentin üzerinde sürekli sallanıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder