Allianoi iç hukukta da gömüldü!

24 Mayıs 2017

Özer AKDEMİR

Anayasa Mahkemesi (AYM) Bergama yakınlarındaki Alliaoni antik kentinin Yortanlı Barajının suları altında bırakılması ile ilgili yapılan başvuruları reddetti. TMMOB, Ekoloji Kolektifi ve bireysel olarak Av. Emre Baturay Altınok tarafından yapılan başvurularda kurumların olaydaki "kamusal işlem ya da eylemden etkilenmediği iddiası ile kişi bakımından yetkisizlik" veren AYM, Av. Altınokun başvurularını ise "açıkça dayanaktan yoksun" bularak reddetti. 

AYM "DAYANAKTAN YOKSUN" BULDU

AYM, bireysel başvuru yapan Av. Emre Baturay Altınok'un temyiz incelemesinin duruşmasız yapılmasının adil yargılama, sağlıklı çevrede yaşama hakkının ihlali ve özel hayat hakkının ihlal ettiği iddialarını inceleyen AYM, Allianoi ile ilgili mahkeme süreçleri, özel hayat kısmıyla ilgili verilen AİHM kararları, temyiz incelemelerinin illa da duruşmalı yapılmasının  şart olmadığı  gibi gerekçelerle bu talepleri reddetti. AYM Altınok'un itirazlarının "açıkça dayanaktan yoksun" olduğunu ileri sürdü. 

KURUMLAR YETKİSİZ KARARI

AYM TMMOB ve Ekoloji Kolektifi'nin yaptıkları başvuruları ise "kabul edilebilirlik koşulanları incelenmeksizin kişi bakımından yetkisizlik" kararı  verdi. AYM kararını Alliaoni'nin sulara gömülmesine yol açan kamusal işlemden bu kurumların tüzel kişiliklerinin etkilenmediği gerekçesine dayandırdı. 

EGEÇEP AİHM'E TAŞIMIŞTI

AYM daha önce de EGEÇEP'in Allianoi davalarından barajın aks yerinin ve göl alanının değiştirilmesi davasını da reddetmişti. EGEÇEP, AYM'nin bu kararından sonra iç hukuk yollarının tüketildiği için konuyu AİHM'e taşımıştı. EGEÇEP Alilanoi davalarında adil yargılanma hakkı ihlal edildiği, yargılamada makul süre aşıldığı, teknik değerlendirme içeren bilirkişi raporunun dikkate alınmamasının ciddi bir adil yargılanma hakkı ihlali olduğu, ve temyiz incelemesinde duruşma isteminin karşılanmamasının da adil adil yargılanma hakkının ihlali olduğu gerekçelerini ileri sürmüştü.
AYM'nin bu son kararından sonra kurumların ve bireysel başvurucuların da AİHM'e gitmesi bekleniyor. 

ANTİK SAĞLIK YURDU BARAJA NASIL GÖMÜLDÜ?

Bergama'ya 18 km uzaklıktaki 1800 yıllık Allianoi Antik kenti bilim insanları tarafından dünya üzerinde sağlam kalabilmiş ender antik sağlık yurtlarından birisi olarak tanımlanıyordu. Yapımı planlanan Yortanlı Barajının suları altında kalacağı anlaşıldığında başlanan kurtarma kazılarında ortaya çıkarılan eserler antik kentin ne kadar önemli olduğunu koydu. Antik kentin kurtarılması, sular altında kalmanın önlemesi, en azından kazı çalışmalarının bitirilmesi taleplerine ve yıllarca süren mücadeleye rağmen Allianoi henüz %20'si bile gün yüzüne çıkarılmadan kille kaplanarak Yortanlı barajının sularına gömüldü. Allianoinin kurtarılmasına dönük açılan davalarda bilirkişinin çoğunluk görüşüne rağmen İzmir 4. İdare Mahkemesi azınlık bilirkişi görüşünü esas alarak antik kentin kille kaplanarak suya gömülmesi projesine olur verdi. 

KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA KURULU BARAJI KORUDU!

Danıştay'a yapılan itirazlardan da sonuç çıkmaması üzerine TMMOB'a bağlı bazı odalar, EGEÇEP, Ekoloji kolektifi ve bireysel başvurularla Allianoi ile ilgili bu mahkeme kararları AYM'ye taşındı. Allianoiyi baraj suları altında kalmaya götüren sürecin mimarlarından İzmir 2 Nol'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu ilke kararının hukuka uygun olmadığı, kurulun kuruluş amaçlarına ters düştüğü, bilimsel tespitlere aykırı hareket edildiği ve duruşmalı yapılması istenilen temyiz talebinin kabul edilmediği gibi gerekçelerle yapılan başvurularla ilgili AYM geçtiğimiz günlerde red kararı verdi.
  https://www.evrensel.net/haber/320886/allianoi-ic-hukukta-da-gomuldu