Mezopotamya Su Forumu sona erdi, ikincisi Diyarbakır’da yapılacak

09 Nisan 2019 09:17

Süleymaniye'de yapılan Mezopotamya Su Forumu sona erdi. Forumun ikincisi Diyarbakır'da yapılacak.

 

Fotoğraf: Özer Akdemir/Evrensel

Özer AKDEMİR
Süleymaniye

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetiminin Süleymaniye kentinde yapılan Mezopotamya Su Forumu dün gerçekleştirilen oturumların ardından sona erdi. Su Forumunun sonuç bildirgesinde gelecek forumun Diyarbakır'da yapılması kararına varıldı.

ROJAVA’DA BÜYÜK BİR SU SORUNU VAR

Süleymaniye Üniversitesinde üç gün boyunca gerçekleştirilen Forumun son gününde ilk olarak İran, Irak ve Suriye’deki yerel yönetimlerde uygulanan su politikaları tartışıldı. HDP Ekoloji komisyonundan Gülten Aydın 2016 yılında belediyelere atanan kayyımlar nedeniyle suya dair politikaları yaşama geçiremediklerini belirtirken, Suriye bölgesel Kürt yönetiminden panele katılan Joan Nazır Muhammet ise Rojava’da büyük bir su sorunun yaşandığını söyledi. IŞİD’in su borularını tahrip ettiğini aktaran Muhammed, Türkiye’den kendilerine destek olmasını beklediklerini, Türkiye tarafından Dicle suyunun kesilmesi uygulamasının sona erdirilmesini istediklerini söyledi.

ATÖLYELERDEKİ SUNUMLAR DEĞERLENDİRİLDİ

Panelin ardından forumun ikinci günü gerçekleştirilen atölyelerde yapılan sunumların çıktıları özetlenerek bunlara dair tartışmalar yürütüldü. Eş zamanlı gerçekleştirilen üç farklı atölyede yapılan sunumlarda suların kirlenmesi, suya erişim ve göç, iklim değişikliğinin bölgeye etkileri, siyasi sorunların su yönetimine etkileri, barajlar ve ekolojik etkileri, demokratik su yönetimi, yerüstü ve yeraltı sularının durumu ve korunması, kültürel mirasın korunması gibi birçok konuya değinildi.

İkinci gün yapılan bir diğer oturumda ise Hasankeyf’in durumuna yönelik AİHM kararı, baraj yapımı için ileri sürülen enerji ihtiyacı olgusunun gerçeği ne kadar yansıttığı ve enerjinin kimin için üretildiği, İran’da meydana gelen sellerin nedenleri ve ekolojik etkileri, tarımsal üretimde az su kullanılması için yapılması gerekenler, yağmur suyunun depolanması gibi konuların ele alındığı dile getirildi. Foruma Türkiye’den katılan ekoloji aktivistleri özellikle Dünya Su Forumu’nun yaklaşımını reddettiklerini, kapitalizmin tüm ülkeleri su konusunda da bir cendereye aldığını dile getirerek, sorunun kapitalist sistemden kaynaklandığını ifade ettiler. Büyük ya da küçük baraj yapılması ile ilgili görüşlere katılmadığını belirten TMMOB Diyarbakır Şubesinden Doğan Hatun “Barajların kaldırılması taraftarı olmamız lazım. İnsanlar göç etmek zorunda kalmasın. Barajsızlıktan değil barajlılıktan sorunlar yaşıyoruz” diye konuştu.

SONUÇ DEKLARASYONUNDA TARTIŞMA YARATAN MADDELER

Forumun sonuç deklarasyonu uzun tartışmaların ardından kabul edildi. Deklarasyon tartışmalarında özellikle suların ticari bir meta haline getirilmemesi gerektiğine yönelik maddeye Lübnanlı katılımcıların suyun fiyatlandırılmasının Lübnan’da tüketimdeki israfı önleyeceği gerekçesiyle itiraz ederken, tartışmaların ardından suyun tüm canlılar için ticarete konu edilmemesi gereken bir varlık olduğu maddesi kabul edildi. Yine bir başka tartışma konusu ise “uluslararası hukuk-evrensel hukuk” kavramları üzerinde yapıldı. Iraklı katılımcılar sularla ilgili Uluslararası hukuk kurallarına uygulaması kavramının sonuç bildirgesinde yer almasını isterken, Türkiye’den katılımcılar ise uluslararası hukuk değil evrensel hukuk kuralları tanımının yazılmasında ısrarcı oldular. Tam olarak bağıtlanamayan madde forum sonuç bildirgesi hazırlayıcıları tarafından tekrar değerlendirilecek.

“YUKARI MEZOPOTAMYA” TANIMINA İTİRAZ

Sonuç bildirgesine dair bir başka tartışma ise uygarlık tarihinin beşiği Yukarı Mezopotamya’dır cümlesinde geçti. Türkiye katılımcıları dışında diğer katılımcılar “Yukarı” sözcüğünün kaldırılarak sadece Mezopotamya sözcüğünün kalmasını, böylece Mezopotamya’nın yukarı, aşağı gibi tanımlamalarla bölünmemiş olacağını savunurlarken, Türkiyeli katılımcılar ise Yukarı Mezopotamya tanımlamasının bilimsel bir tanımlama olduğunu dile getirildiler. Tartışmaların ardından “yukarı” sözcüğü kaldırıldı. Hasankeyf’in Ilısu barajı altında kalmasının önlenmesi, baraj yapımının durdurulması ve Dicle sazlıklarının korunması ile ilgili sonuç bildirgesine bir yeni madde daha eklenirken, bildirgeye ayrıca tarıma dair de bir madde eklenmesi kararlaştırıldı. Sonuç bildirgesinin son maddesi olan ikinci Mezopotamya Su Forumu’nun, yakın bir gelecekte Diyarbakır’da yapılmasına önerisi de alkışlarla kabul edildi.

 

Fotoğraf: Özer Akdemir/Evrensel

15 FARKLI ÜLKEDEN 150 KİŞİ KATILDI

Üç gün boyunca devam eden Mezopotamya Su Forumuna Ortadoğu, Avrupa, Asya, Afrika ve Amerika kıtalarında yer alan 15 değişik ülkeden 150’nin üzerinde kişi katıldı. Forumda 5 dilde simültane çevirilerin yapıldı.

Forum katılımcıları bugün ise yöredeki içme suyu ihtiyacının %60’ını karşılayan Dukan Baraj gölüne bir inceleme gezisi yapacaklar. 

https://www.evrensel.net/haber/377172/mezopotamya-su-forumu-sona-erdi-ikincisi-diyarbakirda-yapilacak