Özer AKDEMİR
İzmir Gaziemir'deki eski kurşun fabrikası bahçesine gömülü
radyoaktif maddeler temizlenmeden bölge kentsel dönüşüm alanı ilan edildi. İzmir
Büyükşehir Belediyesi radyoaktif kirliliğin yanı sıra çok sayıda ağır metal
kirliliğinin de bulunduğu alanın bitişiğinde iki mahalle için "Kentsel
tasarım ve mimari fikir projesi yarışması" yapıyor.
"İNSAN HAKLARINA
SAYGI"!
İzmir Büyükşehir Belediyesi (İBB) internet sitesinden
duyurulan "Gaziemir Aktepe ve Emrez mahalleleri kentsel dönüşüm alanı kentsel
tasarım ve mimari fikir projesi yarışması" şaşkınlıkla karşılandı. Yarışmanın
olduğu mahalleler nükleer atıkların gümülü olduğunun ortaya çıkarıldığı eski
kurşun fabrikasına komşu alanlar! "Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı"
ilan edilen yaklaşık 122
hektar büyüklüğündeki alanda yapılması düşünülen proje
şöyle tanımlanıyor; "işlevsel, sürdürülebilir, yenilikçi ve ekonomik
çözümler içeren; özgün, kimlikli mekânlar oluşturarak alanın kentle
bütünleşmesine imkân verecek kentsel tasarım ve mimari fikir projesi..."
Proje ile Gaziemir, Aktepe ve Emrez Mahallelerinde, yaklaşık 122 hektar
büyüklüğündeki kentsel dönüşüm alanında, insan haklarına saygılı ve yaşam
kalitesi yüksek bir kentsel çevre üretilmesinin hedeflendiğini dile getiriliyor.
ATIK ALANI DA
YAPILAŞMAYA AÇILABİLİR
Proje kapsamında İBB'nin Kentsel Dönüşüm Daire Başkanlığına
gönderdiği yazıda 2007 yılında alana gayri sıhhi müessese ruhsatı verdiğini
kabul ederken, bundan sonrası için alanın TAEK ve Çevre Şehircilik Bakanlığı'nın
kontrolüne geçtiği ileri sürülerek sorumluluğun bu kurumlara atıldığı
görülüyor. Öte yandan aynı yazıda İBB alandaki nükleer atıkların temizlenmeye
başlandığını, bunda da önemli mesafe kaydedildiğini belirterek, adeta kentsel
dönüşüm projesi için zemin hazırlıyor. İBB'nin projesini değerlendiren, EGEÇEP
Hukuk Komisyonu üyesi ve atıklarla ilgili açılan davaların hukukçusu Arif Ali
Cangı, İBB'nin bölgedeki tehlikeyi küçümseyen, adeta göz ardı eden bir tutum
içerisinde olduğunu belirterek, "Bu olayda TAEK, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
kadar İBB'nin sorumluluğu aynı. Bu yazı ile kentsel dönüşüm projesi ile ilgili
'meraklanmayın siz, alanın kıyısına kadar yapabilirsiniz' diyor. Yazıda geçen sağlık koruma bandının ne kadar
olacağı belirsiz çünkü. Zaten bu kağıt üzerinde bir şey ki bu da
uygulanmıyor" dedi. Alanın şu an için yerleşime açılmadığını ama bunun
ilerde açılmayacağı anlamı taşımadığını kaydeden Cangı, "plan değişikliği
yapılabilir. Şu anda şerh var tapuda açılamıyor. Ama 'temizlendi' dendikten
sonra tekrar imar durumu değerlendirilecektir. Orası yapılaşmaya açıldıktan
sonra orada sanayi tesisi olmaz zaten. Orayı da o yapılaşmaya dahil edecekler".
ATIKLARI HİÇ DİKKATE
ALMAMIŞLAR
Kentsel dönüşüm projesinin atıklara komşu olduğunun haritalarda
çok net olarak görüldüğünü belirten Cangı, "Bu atıkları hiç dikkate
almamışlar. Bir taraftan yaşanamaz binaları yıkıp, yerine yaşanabilir kentler
yapacağız derken, bir taraftan da kirliliğin içine, onu umursamadan bina
yapıyorlar. Üstelik İzmir Valiliğin talebi üzerine hazırlanan bilimsel raporda
alandaki toprak kirliliği, yeraltı sularındaki ağır metal kirliliği, tehlikeli
atıklar, nükleer atıklar de tek tek yazılmışken. Bu rapora dayanılarak Çevre
Şehircilik Bakanlığı'nın 5.7 milyon liralık para cezası kesmişken bunu
yapıyorlar" diye konuştu. Yeraltı sularındaki kirliliğin tespit edildiği
raporlara rağmen İBB'nin yeraltı suları ile ilgili bir çalışma yapmaması ayrı
bir görevi ihmal olduğunu belirten Cangı, Kirliliğin yeraltı suyuna karıştığı
zaman nereye gittiği belli değil. Bunun birinci sorumlusu İZSU'dur. İZSU bundan
kaçamaz. Hele hele kentsel dönüşüm projeleri ile ilgili bu şekilde olumlu bir
görüşte bildiremez" dedi.
DAVALAR HALEN SÜRÜYOR
2007 yılından bu yana varlığının bilindiği ortaya çıkan
fabrika bahçesindeki nükleer atıklar 2012 yılında gazetelere yansıyınca
kamuoyunun gündemine gelmişti. TAEK'in alanda radyoaktif Europium-152
bulunduğunu açıklarken, 2013'de İzmir Valiliği Koordinasyonunda sondaj ve
analizler yaptırılmıştı. Prof.Dr.Alper Baba'nın danışmanı olduğu raporda
"...alanda, yaklaşık olarak 10.125 m3 atık içerikli bir kirlenme tespit
edildi, bu atıklarda Europium 152 (Eu-152) radyoaktif element ile
birlikte toprakta kurşun, arsenik, çinko ve mangan gibi toksik elementler
bulundu..."ğu belirtilmişti. Bu atıklarla ilgili EGEÇEP, mahallede yaşayan
yurttaşlar ve Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi tarafından açılan davalardaki son durumlar şöyle; * Şirket
yöneticileri hakkındaki ceza davası devam ediyor.
* Kamu görevlileri hakkındaki
soruşturmalar halen sürüyor.
* Alanın temizlenmesi işi için verilen ÇED gerekli
değildir kararına karşı açılan mahkemede de kararın yürütmesi durduruldu. Bu
son mahkeme kararında fabrika bahçesindeki atıkların insan sağlığına ve canlı
yaşamına olumsuz etkilerine özellikle vurgu yapılıyor.
Henüz daha nasıl
temizleneceği konusunda bilimsel bir rapor düzenlenmemiş bir alanın yanı başına
kentsel dönüşüm projesi yarışması açılması tepki ve şaşkınlıkla karşılanıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder