Özer AKDEMİR
İzmir
İzmir
Binlerce yıl öncesinden günümüze kadar gelmiş tarih öncesi
kaya resimleriyle tanınan Aydın Beşparmak (Latmos) Dağlarındaki tarihi ve
kültürel varlıkları koruma yönünde önemli bir adım atıldı. Yörede faaliyet
gösteren birçok maden ocağının tehdidi altındaki kaya resimlerinin bulunduğu
alanın bir bölümü koruma kurulu kararıyla madencilik faaliyetlerine
kapatıldı.
AÇIK HAVA MÜZESİ GİBİ
Neolitik dönemden Osmanlı’ya kadar uzanan tarihi eserleriyle
bir açık hava müzesi gibi olan Beşparmak Dağları, doğal yayılış gösteren fıstık
çamlarının da en yoğun olarak bulunduğu alanlardan birisi. Beşparmak Dağlarının
kuşkusuz en önemli kültürel mirası tarih öncesi çağlardan kalan kaya resimleri.
Alman Arkeolog Anneliese Peschlow tarafından 30 yıldır yürütülen arkeolojik çalışmalarda
birçok kaya resmi bulunarak tescillendi. Kaya resimlerinin yanı sıra yörede
kaleler, manastırlar, antik taş döşeme yolları, freskler, kutsal alanlar, kaya
mezarları gibi çok sayıda kültürel varlık da bulunmakta.
MADENCİLERİ GÖZÜ LATMOS’DA
Bu kültürel varlıkları tehdit eden en önemli tehlikenin
başında ise son yıllarda dağlarda pıtrak gibi çoğalan kuars ve felspat
madenciliği gelmekte. Uzun zamandır özellikle kaya resimlerinin yoğunlaştığı
dağın çekirdeğine yönelik madenci şirketlerin üretim izni başvuruları Latmos’un
korunmasına dönük çalışmalar yapan yaşam savunucularını bir hayli
endişelendirmişti. Bölgenin korunmasına dönük çalışmalar yapan Ekosistemi
Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD), Aydın Büyükşehir Belediyesi, Söke
Belediyesi arkeologları ile yörede aylarca süren çalışmaların sonrasında
belirli bir bölge sınırları çizilerek bu sınırların içerisinde madencilik
yapılmasının yasaklandığına dair koruma kararı alındı.
Beşparmak Dağları, Türkiye’deki ekoturizm potansiyeli taşıyan en önemli doğa ve tarih alanlarından sayılıyor.
Beşparmak Dağları, Türkiye’deki ekoturizm potansiyeli taşıyan en önemli doğa ve tarih alanlarından sayılıyor.
KARAR BİR İLK
Aydın ve Muğla illeri sınırları içerisinde kalan alanların
koruma ile birleştirilmesine dönük çalışmalar da devam ederken, bu kararı
yorumlayan EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü kararı, yeterli olmasa da
sevindirici bir gelişme olarak yorumladı. Koruma kararı alınan alanın Beşparmak
Dağları’nın mutlak korunması gereken çekirdek bölgesi olduğunu belirten Sürücü,
“Bir çok maden şirketi tarafından bu alanlara yoğun talep olmasına karşın ilk
defa böyle bir karar alınıyor. Bu çalışmaların pek çoğu bizim rehberliğimizde,
Kültür Varlıklarını Koruma Kurulunun (KVKK) duyarlılığı, Aydın ve Milet
arkeoloji müzelerinin destekleriyle aylarca süren bir çalışma sonucu olmuştur.
Sevindirici bir gelişmedir” dedi.
DAĞIN BÜTÜNÜ KORUNMALI
Belirlenen alanın dışında kalan yerlerde de kaya resimleri
ve arkeolojik buluntular olduğunu kaydeden EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, son
iki ayda bu kapsam dışı alanlarda 15 adet kaya resmi, kaya mezarı antik yol ve
bazı arkeolojik buluntuları tespit ederek, KVKK’ye bildirdiklerini dile getirdi.
Bunların da tescil edilmesi için çalışma yapacaklarını aktaran Sürücü şunları
söyledi; “Alan çok geniş. Uzman sıkıntısı var. Uzmanlar sadece Latmos’a değil
Aydın bölgesindeki her bulguya baktıklarından zaman açısından uzun bir süreç.
Bu karar Latmos’un bu bölgesini madenlerden korumuş olacak”. Sürücü, Latmos’un
bütünsel olarak korunabilmesi Orman ve Su İşleri Bakanlığının Milli Park
kapsamına alması, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının da Bafa Gölü Tabiat
Parkı’nın doğal sit sınırlarının genişleterek Latmos’u da kapsaması gerektiğini
ifade etti.
Eklenme Tarihi: 03 Şubat 2016
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder