10 Ekim 2021 00:11
Fotoğraf: Pix
Geçtiğimiz günlerde Kayseri’de nar yiyen 4 yaşındaki Saliha Çakır’ın yaşamını yitirmesine meyvede bulunan tarım zehrinin yol açtığına dair haberlerin ardından Türkiye’de bu alanda önemli çalışmalar yapan Dr. Bülent Şık’la konuya dair bir söyleşi gerçekleştirdik. Şık, yetişkinler için sağlığa zarar vermeyecek bu zehirlerin çocuklar için ölümcül olabileceğini söyledi.
Telefon görüşmemizde Şık, bu meselenin başka bir boyutuna dikkat çekti. Tarım zehirleri ile çalışan tarım işçilerinin ve köylülerin durumu...
Oraya gelmeden önce biraz tarım zehirleri hakkında bilgi verelim. Tarım zehri (pestisitler) tarımsal üretimde kullanılan toksik etkili kimyasal maddeler olarak tanımlanıyor. Dünya genelinde yaklaşık 1000 civarında, Türkiye’de ise geçici izinlerle zaman zaman değişmekle beraber 340 civarında pestisit etken maddesi kullanıldığı dile getiriliyor. Dünyada yılda 3 milyon ton civarında pestisit kullanılırken bu rakam Türkiye’de 2018 yılı verilerine göre 59 bin ton olarak tahmin ediliyor. 1979’dan 2018 yılları arasına kadar 7 kat artmış Türkiye’de pestisit kullanımı.
Peki, insana ve diğer canlılara büyük zarar verdiği ortaya konulan bu zehirleri tarlalara, bağlara, bahçelere atan köylüler ve tarım işçileri bunlardan nasıl etkileniyor?
"ZEHİRSİZ SOFRALAR ÜRETİCİ VE TÜKETİCİ REHBERİ"
Pestisitlerin zararları konusunda farkındalık yaratmak ve ülkemizde bunların kullanımını azaltmaya dönük çalışma yapmak için Buğday Derneği ve PAN Europe (Avrupa Pestisit Eylem Ağı) tarafından ortaklaşa yürütülen “Zehirsiz Sofralar” projesi tarafından hazırlanan iki broşür bu açıdan önemli bir kaynak durumunda. “Zehirsiz Sofralar Tüketici Rehberi” Broşürü Bülent Şık ve Oya Ayman tarafından hazırlanırken, “Zehirsiz Sofralar Üreteci Rehberi”ni ise Bülent Şık hazırlamış.
Zehirsiz Sofralar Üreteci Rehberi’nde çiftçilerin ve tarım işçilerinin, hem kendilerini hem de ailelerini korumak için, pestisit kullanımının zararlarına karşı bilgilenmesi gerektiğine vurgu yapılıyor. Bu amaçla Türkiye tarımında kullanılan pestisitlerden hangilerinin Avrupa Pestisit Eylem Ağı’nın (PAN) çok tehlikeli pestisitler listesinde yer aldığına dair bir tabloya yer verilmiş.
Bu “çok tehlikeli pestisitler” listesinde yer alan tarım zehirleri çiftçilerin, tarım işçileri ve onların çocuklarının sağlığı açısından ne gibi etkiler yaratıyor? Broşüre göre akut ve kronik zehirlenmelere yol açanlar, muhtemel/olası kanser yapıcı madde olarak nitelenenler, hormonal sistem bozucular gibi say say bitmiyor!
TARIM İŞÇİLERİNİN VE ÇOCUKLARININ SAĞLIĞINA ZARARLI PESTİSİTLER YASAKLANMALI
Araştırmaya göre Türkiye tarımında kullanılan ve çiftçilerin, tarım işçilerinin ve onların çocuklarının sağlığına zarar veren 86 adet pestisit var. Bu pestisit kullanımının sadece tüketiciler için değil üreticiler için de önemli bir sağlık sorunu olduğunu görüp bir an önce bunların yasaklanması gerekiyor.
Bülent Şık gibi birçok bilim insanı ve uzman yıllardır buna vurgu yapıyor. Bu pestisitler kullanılarak üretilen tarım ürünlerinin soframıza gelen zehirler olduğunu, bunları kullanan çiftçi, işçi ve ailelerinin sağlıklarının ciddi bir tehdit altında bulunduğunu söylüyorlar. Bu sorun toplum sağlığı, bitki ve hayvanların sağlığının yanı sıra toprak ve su sağlığı için acil olarak çözülmesi gereken bir konu olarak yıllardır önümüzde.
PAZARDAN, MARKETTEN ZEHİR ALIYORUZ
Yine Greenpeace tarafından 2019 yılında Bülent Şık’a hazırlatılan “domates, yeşil biber ve salatalık ürünlerinde pestisit kalıntılarının araştırılması” raporunda ülkemiz mutfak kültüründe çok sık tüketilen domates, yeşilbiber ve hıyar (salatalık) ürünlerinde pestisit kalıntıları araştırıldı. 2019 yılı ağustos, ekim ve kasım aylarında Türkiye’de faaliyet gösteren beş büyük market ve bir semt pazarından alınan gıda örneklerinde pestisit kalıntılarının olup olmadığı ve varsa ne miktarda olduğu belirlenmeye çalışıldı. Durum gerçekten vahim çıktı!..
“Ağustos ayında semt pazarlarından ve marketlerden toplanan domates, hıyar ve yeşil biber örneklerinin 2 adedi (yüzde 6.7) , ekim ayında alınan örneklerin 4 adedi (yüzde 13.3) ve kasım ayında alınan örneklerin 8 adedi (yüzde 26.7) olmak üzere, üç ayrı dönemde alınan toplam 90 gıda ürününden 14’ünün (yüzde 15.6) yasal mevzuata aykırı pestisit kalıntısı içerdiği tespit edilmiştir. Ağustos, ekim ve kasım aylarında analiz edilen toplam 30 domates örneğinden 20’sinin (yüzde 66.6) hormonal sistem bozucu pestisit içerdiği tespit edilmiştir. Yapılan analizde domates örneklerinin yüzde 60’ının 1 adet, yüzde 30’unun 2 adet ve yüzde 10’unun da 4 adet hormonal sistem bozucu pestisit içerdiği belirlenmiştir.
Analiz edilen 90 gıda örneğinin yüzde 49’unda (44 örnek) sucul canlılar, arılar, algler ve faydalı böcekler açısından çok zararlı olan pestisitlerin kalıntısı tespit edilmiştir!”
Göz göre göre zehir alıyoruz pazardan, marketlerden. Bunları yiyoruz ve azar azar da olsa zehirleniyoruz. Bunları üreten çiftçiler, tarım işçileri ve aileleri ise çifte zehirlenmeye maruz kalıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder