27 Ocak 2022 08:59
HEAL tarafından yapılan araştırmanın sonuçlarına göre kömürlü termik santraller; 117 bin 661 erken doğuma, 1 milyon 247 bin çocukta bronşit vakasına, 62 milyon iş günü kaybına yol açtı.
Özer AKDEMİR
Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL) tarafından açıklanan yeni rapor, Türkiye’de kömür kirliliğinin yol açtığı sağlık ve ekonomik maliyeti ortaya koydu. “Kronik kömür kirliliği Türkiye: Kümülatif sağlık etkileri” isimli araştırmanın sonuçlarına göre, 1965-2020 yılları arasında Türkiye’de kömürden elektrik üretimi, yaklaşık 200 bin erken ölüme, 62 milyon iş günü kaybına, 11 milyon hastaneye yatışa ve 4,8 trilyon TL’ye varan bir sağlık maliyetine yol açtı.
DÖRT BÖLGEDE ARAŞTIRMA YAPILDI
Türkiye'de kömürlü termik santrallerle elektrik enerjisi üretimini yoğunlaştığı dört bölge özelinde yapılan çalışma Zonguldak, Muğla, Çanakkale ve İskenderun Körfezi (Adana ve Hatay) bölgelerinde yapıldı. Çalışmanın sonuçlarına göre Türkiye’deki toplam kronik kömür kirliliğine bağlı sorunların yüzde 40'ı bu bölgelerden kaynaklanıyor. Araştırmaya göre kömürlü termik santrallerin en çok sağlık sorunlarına yol açtığı bölge ise Muğla.
AB KÖMÜRDEN KAÇARKEN TÜRKİYE TAM TERSİ BİR POLİTİKADA
Kömürün AB ülkeler içerisinde elektrik üretimindeki payı, “kömürden çıkış” politikası ve Paris İklim Anlaşması’nın uygulamaya geçmesiyle gün geçtikçe azalırken Türkiye bu eğilimin tam tersi bir enerji üretim politikasını sürdürmekte ısrar diyor. Elektrik üretiminde kömüre dayanmaya devam eden Türkiye'de 19 GW'lık kurulu kömürlü termik santral gücü var. Eğer yeni planladığı projeler yaşama geçirilirse bu kurulu kömür gücü iki katına çıkabilecek. Bu durum kömüre dayalı elektrik üretiminin yarattığı yoğun hava kirliliğinin sağlık maliyetinin de katlanması anlamına gelecek.
KÖMÜRLÜ TERMİK SANTRALLER 55 YILDA NELERE MAL OLDU?
HEAL tarafından yapılan son araştırma, Türkiye'nin kömüre dayalı elektrik üretiminin sağlık ve ekonomik maliyetinin yıllar içerisinde nasıl hızla arttığını ortaya koyuyor. Rapora göre en eski termik santralin devreye girdiği 1965'den 2020 yılına kadar geçen onlarca yılda Türkiye’deki kömür santralleri iklim değişikliğini körükledi ve havayı kirletti. Bunun sonucunda çıkan sağlık yükü ise insanların erken ölmesine, astım, kronik bronşit veya kalp hastalığı gibi sağlık sorunlarının her geçen süre daha da kötüleşmesine neden oldu.
YAKLAŞIK 200 BİN KİŞYE ERKEN ÖLDÜ
Rapora göre kömürlü termik santrallerin yol açtığı hava kirliliği 1965-2020 arasında 196.091 kişinin erken ölümüne neden oldu. Araştırma bu yıllar arasında kömürlü termik santrallerin 117.661 erken doğuma ve 1 milyon 247 bin 334 çocukta bronşit vakasının görülmesine neden olduğunu ortaya koyuyor. Yetişkinlerde yeni kronik bronşit vakası ise 118.542 olarak hesaplanmış. Bu süre İçerisinde 221.026 kişi hastaneye başvururken, astım hastası çocuklarda 11.163.625 gün astım-bronşit semptomu görülmüş.
EKONOMİK MALİYETİ 320 MİLYAR AVRO
Bu durumun aynı yıllar arasındaki ekonomik maliyeti ise 4 trilyon 8 milyar TL'yi (1 avroyu 15 TL olarak ele alırsak, 320 milyar avro) buldu.
Toplam 62 milyon iş günü kaybı yaşanırken, hasta geçirilen gün sayısı ise 452 milyon gün olarak bulunmuş.
TALEP VE ÖNERİLER
Araştırmanın sonunda yer verilen, karar vericiler ile sağlık kuruluşları ve sağlık uzmanları için iki ayrı talep ve öneriler başlığında yer alan bazı maddeler şöyle:
Karar vericiler için:
- "Kömürden çıkış yapılacağı
yani kömür kullanımının durdurulacağı tarih açıklanmalı.
- Planlanan tüm kömürlü santraller
iptal edilmeli, Adana’daki Hunutlu santrali gibi inşa halindeki
santrallerin inşaatı durdurulmalı.
- Yerel, bölgesel ve ulusal
düzeyde sağlık ve kirlilik verileri konusunda şeffaflık sağlanmalı. *
Enerji üretimine ilişkin kararlarda sağlık etki değerlendirmesi yapılmalı.
- Madenlerde ve fabrikalarda
çalışan binlerce insanın yanı sıra, yerel toplulukların sağlığını da
iyileştirecek, alternatif iş kollarını teşvik etmek için adil geçiş
benzeri mekanizmalar hazırlanmalı."
Sağlık kuruluşları ve
sağlık uzmanları için:
- "Sağlık kuruluşlarının ve
bireylerin (hastalar gibi) çevre kirliliği ve iklim değişikliği
alanlarındaki ilgilerini iletişim kurularak ve kanıt sağlanarak arttırın.
- Ekonomik ve halk sağlığı
alanındaki görüşmelerde, kömürden elektrik üretiminin sağlık maliyetini
vurgulayın ve kömürden elektrik üretimini aşamalı olarak sonlandırmanın
sağlığa faydalarını gündeme getirin.
- Sağlık Bakanlığı ve il sağlık
müdürlükleri olarak temiz hava faaliyetleri ve planlarının yanı sıra,
enerji ve iklim politikalarının geliştirilmesine ve uygulanmasına
katılın."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder